Τόμος 8 (1990) – Τεύχος 3 – Άρθρο 4 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 8 (1990) – Issue 3 – Article 4 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Τίτλος – Title	Ρόλος του ασβεστίου στην πρόληψη χρόνιων παθολογικών καταστάσεων ΙΙΙ: Ασβέστιο και γεροντική οστεοπόρωση The role of calcium in chronic disease prevention III: Calcium and senile osteoporosis
Συγγραφέας – Author	X.T. ΠΛΕΣΣΑΣ, Π. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΑΚΟΣ, Μ.Α. ΚΟΥΡΟΥΠΗΣ, Μ. ΔΙΑΛΥΝΑ, Ε. ΤΣΑΟΥΛΑ και Σ.T. ΠΛΕΣΣΑΣ C.T. PLESSAS, P. KARAVANNAKOS, M.A. KOUROUPΙS, M. DIALYNA, E. TSAOULA and S.T. PLESSAS
Παραπομπή – Citation	ΦΑΡΜΑΚΟΝ-Τύπος: Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 8: 135-174 (1990) PHARMAKON-Press: Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 8: 135-174 (1990)
Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date	Ιούλιος 1990 – July 1990
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου – Full Text Language	Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά – Order – Buy	Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €) – Digital Type: pdf (15 €) pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Λοιποί Όροι – Other Terms	Άρθρο Article
Περίληψη – Summary	Τα ασβέστιο αποτελεί περίπου το 1,5-2% του βάρους του σώματος. Τουλάχιστον, το 99% της ολικής ποσότητας του εντοπίζεται στα οστά και τα δόντια, ενώ το υπόλοιπα 1 % είναι υπό διαλελυμένη μορφή στα υγρά του σώματος. Οι κύριες ορμόνες που επηρεάζουν το μεταβολισμό των ανόργανων στοιχείων ταυ οστού είναι τα οιστρογόνα, η παραθορμόνη, η καλσιτονίνη και η βιταμίνη D. Η παραθορμόνη διεγείρει τη διαλυτοποίηση του οστού, αναστέλλει το σχηματισμό του και δρα στα νεφρά διεγείροντας την επαναπορρόφηση ασβεστίου και το σχηματισμό της καλσιτριόλης. Οι συγκεντρώσεις της παραθορμόνης στον ορό αυξάνουν προοδευτικά μετά την εμμηνόπαυαη, με αποτέλεσμα στις ηλικιωμένες γυναίκες τα επίπεδά τους να είναι 20-35% υψηλότερα απ’ ό,τι σε γυναίκες ηλικίας 50 χρόνων. Ο μεταβολισμός της βιταμίνης D παρουσιάζει διαφορές εξαρτώμενες από την ηλικία. ‘Ετσι στις ηλικιωμένες γυναίκες σε σχέση με τις περιεμμηνοπαυσιακές, οι συγκεντρώσεις στον ορό της καλσιδιόλης και καλσιτριόλης είναι χαμηλότερες αντιστοιχούσες σε ένδεια βιταμίνης D, ενώ μειωμένη είναι και η ικανότητα μετατροπής της βιταμίνης D στον ενεργό της μεταβολίτη, την καλσιτριόλη. Εξάλλου, επειδή υπάρχει ένδειξη ότι η βιταμίνή D συμβάλλει στη μυίκή δύναμη, μια σχετική ανεπάρκειά της μπορεί να επιτείνει τη μυίκή αδυναμία και την αστάθεια του βαδίσματος συντελώντας έτσι στην πτώση του σώματος και στα κατάγματα. Οι χαμηλότερες συγκεντρώσεις των μεταβολιτών της βιταμίνης D μπορεί να σχετίζονται με μειωμένη κατανάλωση γάλακτος και ψωμιού. Η καλσιτονίνη αναστέλλει σημαντικά την οστεοκλαστική διαλυτοποίηση του οστού. Οι συγκεντρώσεις της καλσιτονίνης στο πλάσμα είναι γενικά χαμηλότερες στις γυναίκες παρά στους άνδρες, αλλά δεν έχει επιβεβαιωθεί μείωσή τους όσο αυξάνει η ηλικία και ακόμη ένδεια καλσιτονίνης δε συνδυάζεται με υπερβολική απώλεια οστού. ‘Ετσι, υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές μεταξύ περιεμμηνοπαυσιακών και ηλικιωμένων γυναικών στους παράγοντες που επηρεάζουν το μεταβολισμό των ανόργανων συστατικών των οστών, την ταχύτητα απωλείας οστού, την αρχιτεκτονική του εναπομείναντος οστού, τους τύπους των καταγμάτων που συμβαίνουν, και τους παράγοντες κινδύνου για κάταγμα. ‘Οταν η διαλυτοποίηση του οστού υπερβαίνει το σχηματισμό του, εμφανίζεται-επακολουθεί οστεοπόρωση, πρόκειται για διαταραχή συνδυαζόμενη με σημαντικού βαθμού νοσηρότητα και θνησιμότητα και δαπανηρή παθολογική κατάσταση της οποίας οι καταστρεπτικές συνέπειες γίνονται πια αισθητές σε γυναίκες ηλικίας πάνω από 70 χρόνων. Πληθυσμιακές μελέτες δείχνουν ότι η λήψη υψηλών ποσοτήτων ασβεστίου σε όλη τη διάρκεια της ζωής είναι απαραίτητη για τη μεγιστοποίηση των ανώτερων τιμών της αστικής μάζας που με τη σειρά τους παρέχουν προστασία έναντι της οστεοπόρωσης. Εξάλλου, κλινικές δοκιμές έδειξαν ότι αυξημένες τιμές λήψης ασβεστίου μπορεί να επιβραδύνουν την οστική απώλεια στα συμπαγή οστά — όπως του αντιβραχίου και της κνήμης όχι όμως και του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης – στις γυναίκες αμέσως μετά την εμμηνόπαυση. Οι ημερήσιες ποσότητες ασβεστίου οι οποίες βρέθηκε ότι ασκούν προστατευτική δράση διαφέρουν πολύ στις διάφορες πληθυσμιακές μελέτες, από περίπου 500 mg σε ορισμένο πληθυσμό προεμμηνοπαυσιακών γυναικών μέχρι πάνω από 1500 mg σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες κλινικών δοκιμών. Τονίζεται ότι λίγα είναι γνωστά για την αποτελεσματικότητα της λήψης αυξημένων ποσοτήτων. ασβεστίου και των άλλων θεραπειών σε ηλικιωμένα άτομα, δηλαδή όχι μόνο στις περιεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Επιπρόσθετα, απαιτούνται ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές για την επιβεβαίωση του ρόλου του ασβεστίου και τον καθορισμό των ποσοτήτων ασβεστίου που απαιτούνται για τη μεγιστοποίηση της μάζας του οστού σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Υψηλές δόσεις ασβεστίου μπορεί να μειώσουν την ανακύκληση των οστών, περιορίζοντας την ικανότητά του να αυξάνει την επιφάνεια εγκαρσίας τομής του οστού και να αποκαθιστά τα μικροκατάγματα, αυξάνοντας ίσως τον κίνδυνο για εμφανή κατάγματα. H χορήγηση συμπληρωμάτων ασβεστίου είναι επίσης και δαπανηρή. Ακόμη, λόγω της υψηλής συχνότητας συνύπαρξης παθολογικών καταστάσεων (π.χ. νεφρική ανεπάρκεια) και χρήσης φαρμάκων (π.χ. θειαζίδες), η χορήγηση συμπληρωματικών ποσοτήτων ασβεστίου σε ηλικιωμένες γυναίκες είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως υπερασβεσταιμία, οξείες συγχυτικές καταστάσεις και τοξικότητα από διγοξίνη. Η υπερασβεστουρία και η νεφρολιθίαση μπορεί να συμβούν ακόμη και σε απουσία υπερασβεσταιμίας. Τέλος, η συμμόρφωση με ιατρικά σχήματα σχετίζεται αντίστροφα με την πολυπλοκότητά τους. Λήψη επιπρόσθετου ασβεστίου, του οποίου το όφελος είναι αμφίβολο, μπορεί να οδηγεί μια ηλικιωμένη γυναίκα στο σταμάτημα θεραπείας πιο σπουδαίας για την άμεση υγεία της. –
Αναφορές – References	Plessas, C.T., Pleases, S.T.: Calcium: Physiological and pharmacological actions. Epitheor. Klin. Farmakol. Farmakokinet. Ell. Ekd. 4: 95 (1986) Riggs, B.L., Melton, L.J. III: Involutional osteoporosis. N. Engl. J. Med. 314: 1676 (1986) Cummings, S.R., Kelsey, J.L., Nevitt, M.C., O’Dowd, K.J.: Epidemiology of osteoporosis and osteoporotic fractures. Epidemiol. Rev. 7: 178 (1985) Melton, L.J. III, Riggs, B.L.: Epidemiology of age- related fractures. In: The Osteoporotic Syndrome (LV. Avioli, ed.), p. 45, Grune and Stratton, New York, 1983 Cummings S.R., Black, D.: Should perimenopausal women be screened for osteoporosis? Ann. Intern. Med. 104: 817 (1986)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:

Chemical Abstracts

Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Τι είναι η Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση-Οδηγίες προς τους Συγγραφείς
What is Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition-Instrunctions to Authors

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ 1990 – ANNUAL SUBSCRIPTION 1990
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου – Full Text Language	Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά – Order – Buy	Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (70 €) – Digital Type: pdf (70 €)pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
	Έντυπη Μορφή (70 € + έξοδα αποστολής) Printed Type (70 € + shipping)pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr