Τόμος 26 (2008) – Τεύχος 2 – Άρθρο 7 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 26 (2008) – Issue 2– Article 7 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Από | | Αγλαΐα Τσελίκα-Γαρφέ - Aglaia Tselika-Garfe, Αικατερίνη Χατζάκη - Ekaterini Chatzaki, Ελισάβετ Βάγκα - Elissavet Vaga, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης - Theodoros Konstantinidis, Μαρία Παραβά - Maria Parava, Μελπομένη Στοϊκίδου - Melpomeni Stoikidou, Όλγα Τζερεμέ,Olga Tzereme, Παναγιώτα Μπάστα,Panagiota Basta, Πασχαλιά Δαλλίδου - Paschalia Dallidou, Πλήρες Κείμενο στα Ελληνικά - Full Text in Greek, Στατιστική μελέτη - Statistical study, Φραγκίσκη Ανθούλη-Αναγνωστοπούλου - Fragiski Anthouli-Anagnostopoulou
Τίτλος – Title

Γνώση και Συμπεριφορά των Εργαζομένων απέναντι στους Κινδύνους κατά τη Μεταφορά και Φύλαξη των Χημειοθεραπευτικών Φαρμάκων στο Χώρο του Νοσοκομείου

Κnowledge and Attitude of the Health Care Workers Concerning the Risks of Transportation and Storage of Chemotherapy Drugs in Hospitals
Συγγραφέας – Author

Ελισσάβετ Βάγκα1, Πασχαλιά Δαλλίδου2, Παναγιώτα Μπάστα3, Μαρία Παράβα4, Αγλαΐα Τσελίκα1, Όλγα Τζερεμέ1, Μελπομένη Στοϊκίδου1, Φραγκίσκη Ανθούλη5, Αικατερίνη Χατζάκη6, Θεόδωρος Κωνσταντινίδης6

1Τμήμα Επισκεπτών-τριών Υγείας, 5Γενικό τμήμα Βασικών Ιατρικών Μαθημάτων, Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΑΤΕΙ) Αθήνας, Αιγάλεω, Αθήνα, Ελλάς
2Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Σωτηρία, Αθήνα, Ελλάς
3Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Πεντέλης, Πεντέλη, Αθήνα, Ελλάς
4Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Πέτρας Ολύμπου, Κατερίνη, Ελλάς
6Ιατρική Σχολή, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αλεξανδρούπολη, Ελλάς

Εlissavet Vagka1, Paschalia Dallidou2, Panagiota Basta3, Μaria Parava4, Αglaia Tselika1, Olga Tzereme1, Melpomeni Stoikidou1, Fragkiski Αnthouli5, Αikaterini Chatzaki6, Theodoros Konstandinidis6

1Department of Health Visiting, 5General Department of Essential Medical Subjects, Faculty of Health and Caring Professions, Technological Educational Institution of Athens, Egaleo, Athens, Greece 2General Hospital Sotiria, Athens, Greece 3General Hospital Pedon Pendelis, Athens, Greece 4Psychiatric Hospital Petras Olympou, Katerini, Greece 6School of Medicine, Demokritus University of Thrace, Alexandroupolis, Greece
Παραπομπή – Citation
Βάγκα,E., Δαλλίδου,P., Μπάστα,P., Παράβα,M., Τσελίκα,A., Τζερεμέ,O., Στοϊκίδου,M.,
Ανθούλη,Φ., Χατζάκη,Α., Κωνσταντινίδης,Θ. : Γνώση και Συμπεριφορά των Εργαζομένων απέναντι στους Κινδύνους κατά τη Μεταφορά και Φύλαξη των Χημειοθεραπευτικών Φαρμάκων στο Χώρο του Νοσοκομείου, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 26: 135-140 (2008)
Vagka,Ε., Dallidou,P., Basta,P., Parava,M., Tselika,A., Tzereme,O., Stoikidou,M. Αnthouli,F., Chatzaki,A., Konstandinidis,Th. : Κnowledge and Attitude of the Health Care Workers Concerning the Risks of Transportation and Storage of Chemotherapy Drugs in Hospitals, Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 26: 135-140 (2008)
Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
10 Ιουνίου 2008 – 2008-06-10
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €) –
Digital Type: pdf (15 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Επαγγελματική έκθεση, χημειοθεραπευτικά φάρμακα, μεταφορά χημειοθεραπευτικών, αποθήκευση χημειοθεραπευτικών, αξιολόγηση κινδύνου, ασφαλής χειρισμός χημειοθεραπευτικών φαρμάκων
Occupational exposure, chemotherapy drugs, transfer of chemotherapy drugs, storage of chemotherapy drugs, risk assessment, safe handling of chemotherapy drugs
Λοιποί Όροι – Other Terms

Στατιστική Μελέτη

Statistical Study
Περίληψη – Summary

Είναι πλέον ευρέως γνωστό ότι, αν και τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα (ΧΜΘ) έχουν ως επί το πλείστον ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες για τους ασθενείς, στον κύριο όγκο των εργαζομένων οι οποίοι εμπλέκονται με αυτά δημιουργούν σοβαρές παρενέργειες και πλέον υπάρχει μείζον θέμα για την υγεία και ασφάλεια τους. Σκοπός της μελέτης ήταν τόσο η καταγραφή της γνώσης και της συμπεριφοράς των εργαζομένων απέναντι στους κινδύνους οι οποίοι υπάρχουν κατά τη μεταφορά και φύλαξη των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, όσο και η διερεύνηση των κεκτημένων γνώσεων και των πηγών πληροφόρησης των εργαζομένων, των εμπλεκομένων με τα φάρμακα αυτά. Το υλικό της μελέτης, αποτελούν οι εργαζόμενοι εικοσιτεσσάρων Δημόσιων και Ιδιωτικών Νοσοκομείων της Ελληνικής Επικράτειας, οι οποίοι έρχονται σε επαφή με χημειοθεραπευτικά φάρμακα. Δια τη συλλογή των ερευνητικών δεδομένων, χρησιμοποιήθηκε ειδικό ερωτηματολόγιο για τις ανάγκες της μελέτης. Οι εργαζόμενοι σε ποσοστό 71,6% απαντούν θετικά στη λήψη Μέτρων Ατομικής Προστασίας (ΜΑΠ) κατά τη μεταφορά και φύλαξη των κυτταροστατικών, όμως δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο το γεγονός ότι υπάρχει ποσοστό 28,4%, το οποίο δεν λαμβάνει. Όσον αφορά το ποια ΜΑΠ λαμβάνονται, το 87,6% των εργαζομένων χρησιμοποιεί γάντια, το 45,2% μάσκα, το 31,8% μπλούζα, ενώ σε μικρότερο ποσοστό 10,1% γίνεται χρήση γυαλιών, το 6,9% χρησι-μοποιεί σκούφο και το 0,95% ποδονάρια. Το ποσοστό των εργαζομένων, το οποίο είναι ενήμερο για το βαθμό επικινδυνότητας των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων είναι 78%, ενώ αρκετοί από τους εργαζόμενους (45,5%) δεν έχουν ενημερωθεί για τον ασφαλή χειρισμό των χημειοθεραπευτικών. Οι εργαζόμενοι απαντούν σε ποσοστό 92,9%, ότι δεν έχουν έρθει σε επαφή με ιατρό Εργασίας, ενώ το 89,9% δεν έχει έρθει σε επαφή με τεχνικό Ασφαλείας. Συμπερασματικά, είναι θετικό ότι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν για τα Μέτρα Ατομικής Προστασίας τα οποία και λαμβάνουν κατά τη μεταφορά και φύλαξη των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων. Διαπιστώνεται επίσης, ότι, αν και οι εργαζόμενοι είναι ενήμεροι για το βαθμό επικινδυνότητας των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, δεν έχουν ενημερωθεί για τον ασφαλή χειρισμό τους. Η ουσιαστική έλλειψη στους Νοσοκομειακούς χώρους ιατρού Εργασίας και Τεχνικού Ασφαλείας καταδεικνύει το μεγάλο πρόβλημα της εκπαίδευσης, ενημέρωσης και ιατρικής επιτήρησης των εργαζομένων, το οποίο διαφαίνεται ως ο σπουδαιότερος ανασταλτικός παράγοντας για την ασφαλή διαχείριση των επικίνδυνων φαρμάκων.

It is well known that even though the chemotherapy drugs have beneficial and curative effects upon the patients, the majority of the personnel handling these drugs face a number of serious side-effects, and a consecutive problem concerning their health and security. The present study is referred to the knowledge and attitude of the health care workers regarding the risks of transportation and storage of chemotherapy drugs, and the expansion of the existing knowledge and information sources concerning these drugs. Material-Method: The material of the study is represented by 353 health care visitors, working in 24 public and private hospitals of Greece. For the collection of the data, a questionnaire was used, specifically created for the purpose of the study. Results: Whereas the 71.6% of the health care workers uses their personal protective equipment during the transport and the storage of the chemotherapy drugs, a significant percentage (28.4%), does not. The personal protective equipment that is being used is gloves (87.6%), mask (45.2%), robe (31.8%), glasses (10.1%), plastic hoot (6.9%), plastic shoes cavor (0.95%). 78% of the health care workers is fully informed about the dangerous impact of the chemotherapy drugs, while the 45.5% is not fully informed about the safe handling of them. Additionally, 92.9% of the nurses have never collaborated with an occupational physician and 89.9% with a safety technician. Conclusions: Knowledge and use of the personal protective equipment are statistically significant. Although health care workers are aware about the external risk of chemotherapy drugs, they are not fully informed about the safe handling of them. The significant absence in hospitals of occupational physician and safety technician indicates that there is lack of education, information and medical surveillance of the health care workers, which seems to be the most important inhibitory factor for the safe handling of chemotherapy drugs.
Αναφορές – References
 1. Jochimsen P.R.: Handling of cytotoxic drugs by health-care workers: A review of the risks of exposure. Drug Safety 7: 374-380 (1992)

2. Veccio D., Sasco A.J., Cann C.I.: Occupational risk in health care and research. Am. J. Med. 43: 369-397 (2003)

3. Σουρτζή Π., Βελονάκης Ε.: Η χημειοθεραπεία ως επαγγελματικός κίνδυνος για τους νοσηλευτές. Νοσηλευτική 43: 435-441 (2004)

4. Fucic A., Jazbec A., Mijic A., Seso-Simic., Tomek R.: Cytogenetic consequences after occupational exposure to antineoplastic drugs. Mutat. Res. 416: 59-66 (1998)

5. Valanis B., Volmer W.M., Steele P.: Occupational exposure to antineoplastic agents: self-reported miscarriages and stillbirths among nurses and pharmacists. J. Occup. Environ. Med. 41: 632-638 (1999)

6. Jakab M.G, Major J., Tompa A.: Follow-up genotoxicological monitoring of nurses handling antineoplastic drugs. J. Toxicol. Environ. Health 62: 307-318 (2001)

7. Κάρλου Χ., Σουρτζή Π.: Υγιεινή και ασφάλεια στη χημειοθεραπεία. Αθήνα 11-50, 2006

8. Gullo S.M.: Safe handling of cytotoxic agents. Oncol. Nurse Forum 22: 517-525 (1995)

9. OSHA: Controlling Occupational Exposure to Hazardous Drugs. Technical Manual. Section VI. Health Care Facilities, 2004

10. Thomspon C.: Antineoplastics declarerd occupational hazard. AJHP News; May 15, 2004

11. Nygren O., Gustavsson B., Eriksson R.: A test method for assessment of spill and leakage from drug preparation systems. Ann. Occup. Hyg. 49: 711-718 (2005)

12. Κουτής Χ.: Μεθοδολογία της Έρευνας. Σημειώσεις Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, Δ.Π.Θ. (Τμήμα Ιατρικής) και ΤΕΙ Αθήνας (Τμήμα Δημόσιας Υγιεινής και Τμήμα Νοσηλευτικής Α), Αθήνα, 2006

13. Fransman W., Peelen S., Hilhorst S., Roeleveld N., Heederik D., Kromhout H.: A Pooled analysis to study trends in exposure to antineoplastic drugs among nurses. Ann. Occup. Hyg. 51: 231-239 (2007)

14. Connor T.H.: External contamination of antineoplastic drug vials. Hosp. Pharm. Eur. Nov; :52, 54 (2005)

15. Ishii N., Dakeishi M., Sasaki M., Murata K.: (2005) Safety awareness of anticancer drug handling among Japanese nurses. Nippon Koshu Eisei Zasshi 52: 727-735 (2005)

16. Krstev S., Perunicic B., Vidakovic A.: Work practice and some adverse health effects in nurses handling antineoplastic drugs. Med. Lav. 94: 432-439 (2003)

17. Nieweg R.M., de Boer M., Dubbleman R.C., Gall H.E., Hesselman G.M., Lenssen P.C., van Maanen L.W., Majoor P.W., Ouwerkerk J., Slegt J.H.: Safe handling of antineoplastic drugs: Results of a survey. Cancer Nurs. 17: 501-511 (1994)

18. Ben-Ami S., Shaham J., Rabin S., Melzer A., Ribak J.: The influence of nurses knowledge, attitudes and health beliefs on their safe behavior with cytotoxic drugs in Israel. Cancer Nurs. 24: 192-200 (2001)

19. Kosgeroglou N., Ayranci U., Ozerdogan N., Demirustu C.: Turkish nurses information about, and administration of, chemotherapeutic drugs. J. Clin. Nurs. 15: 1179-1187 (2006)

20. Κωνσταντινίδης Θ.Κ.: Τα πεδία πολυεπιστημονικών δράσεων της Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Σημειώσεις Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας. Δ.Π.Θ. (Τμήμα Ιατρικής) σε σύμπραξη με το ΤΕΙ Αθήνας (Τμήμα Δημόσιας Υγιεινής και Τμήμα Νοσηλευτικής Α). Αλεξανδρούπολη, 2005

21. Acampora A., Castiglia L., Miraglia N., Pieri M., Soave C., Liotti F., Sannolo N.: A case study: surface contamination of cyclophosphamide due to working practices and cleaning procedures in two Italian hospitals. Ann. Occup. Hyg. 49: 611-618 (2005)

22. Tomioka K., Kumagai S.: Health risks of occupational exposure to anticancer (antineoplastic) drugs in health care workers. Sangyo Eiseigaku Zasshi 47: 195-203 (2005)

23. NIOSH Alert: Preventing Occupational Exposures to Antineoplastic and other Hazardous Drugs in Healthcare Settings DHHS (NIOSH) Publication No. 2004-165, 2004

24. Carmignani S.S., Raymond G.G.: Safe handling of cytotoxic drugs in the physician’s office: a procedure manyal model. Oncol. Nurs. Forum 24(1Suppl): 41-48 (1997)

25. Martin S., Larson E.: (2003) Chemotherapy-handling practices of outpatient and office-baced oncology nurses. Oncol. Nurs. Forum 30: 575-581 (2003)

26. Mahon S.M., Casperson D.S., Yackzan S., Goodner S., Hasse B., Hawkins J., Parham J., Rimkus C., Schlomer M., Witcher V.: Safe handling practices of cytotoxic drugs: the results of a chapter survey. Oncol. Nurs. Forum 21: 1157-1165 (1994)

27. Turk M., Davas A., Ciceklioglou M., Sacaklioglou F., Mercan T.: Knowledge, attitude and safe behaviour of nurses handling cytotoxic anticancer drugs in Ege University Hospital. Asian Pac. J. Cancer Prev. 5: 164-168 (2004)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
• Chemical Abstracts

• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr

 

Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.