Τόμος 31 (2013) – Τεύχος 3 – Άρθρο 6 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 31 (2013) – Issue 3 – Article 6 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

 

Τίτλος – Title

Το Σύνδροµο Χρόνιας Κόπωσης στην Πολλαπλή Σκλήρυνση

The Chronic Fatigue Syndrome in Multiple Sclerosis

Συγγραφέας – Author

∆άφνη Μπακαλίδου

Φυσικοθεραπεύτρια, MSc, υποψήφια διδάκτωρ, Καθηγήτρια εφαρµογών, Τµήµα Φυσικοθεραπείας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα (Α.Τ.Ε.Ι) Αθήνας, Αγ. Σπυρίδωνος, 12210 Αιγάλεω, Αθήνα, Ελλάς

Daphne Bakalidou

Lecturer, Physical Therapy Department, Technological Educational Institution (A.T.E.I) of Athens, Egaleo, Athens, Hellas

Παραπομπή – Citation

Μπακαλίδου,Δ. : Το Σύνδροµο Χρόνιας Κόπωσης στην Πολλαπλή Σκλήρυνση, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 31: 197-201 (2013)

Bakalidou,D. : The Chronic Fatigue Syndrome in Multiple Sclerosis, Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 31: 197-201 (2013)

Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
– – –
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek

Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €)
Digital Type: pdf (15 )
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Πολλαπλή σκλήρυνση, κόπωση, κλίµακες κόπωσης, διαχείριση
Multiple sclerosis, fatigue, scales, management
Λοιποί Όροι – Other Terms

Άρθρο

Article

Περίληψη – Summary

Οι ασθενείς µε Π.Σ αναφέρουν σε ποσοστό 75-90% σύµφωνα µε τη βιβλιογραφία, την κόπωση ως σύµπτωµα που περιορίζει  τη  λειτουργικότητα  τους στις καθηµερινές δραστηριότητες στο σπίτι, την εργασία και στον ελεύθερο χρόνο. Το 50-60% των ασθενών δηλώνει ότι είναι το χειρότερο σύµπτωµα της νόσου. Εµφανίζεται σε ασθενείς που βρίσκονται σε όλα  τα στάδια της νόσου, από το ήπιο έως το προχωρηµένο αλλά και σε αυτούς µε πρόσφατη διάγνωση. Η αιτιολογία της παραµένει ασαφής και οι πολυάριθµες µελέτες που διεξήχθησαν επικεντρώθηκαν στη βιολογική βάση του συµπτώµατος. Σήµερα αναφέρεται ως σύµπτωµα αναπηρίας και αναγνωρίζεται η πολυπλοκότητά του ως αποτέλεσµα της συνύπαρξης βιολογικών (φλεγµονή, αποµυελίνωση, εκφύλισηανοσολογικές  αντιδράσεις) και ψυχολογικών (κατάθλιψη, άγχος, ψυχολογικές διαταραχές) παραγόντων. Ο ορισµός της κόπωσης υποδηλώνει τον υποκειµενικό της χαρακτήρα και τις διαστάσεις της (σωµατική, νοητική, ψυχοκοινωνική). Η  εκτίµησή της προκύπτει από τις ειδικές κλίµακες µέτρησης που έχουν κατασκευαστεί και οι οποίες προσεγγίζουν το φαινόµενο από διαφορετική οπτική και καταγράφουν τη σοβαρότητα του συµπτώµατος και τις επιπτώσεις του στη συµπεριφορά, στα επίπεδα της δραστηριότητας και της ποιότητας ζωής των ασθενών. Παρά τις µεθοδολογικές αδυναµίες των εργαλείων µέτρησης, είναι πολύ σηµαντικό να µετράµε την κόπωση για ερευνητικούς, αλλά και κλινικούς σκοπούς. Η αντιµετώπισή της  προϋποθέτει  τον προσδιορισµό των παραγόντων που την προκαλούν και την επιδεινώνουν και στη συνέχεια το σχεδιασµό της αποτελεσµατικής παρέµβασης. Ο συνδυασµός αεροβικής  άσκησηςστρατηγικών  ενεργειακής   κατανάλωσης και ψυχολογικών παρεµβάσεων µπορεί να είναι η λύση για τη διαχείριση της προ το παρόν.

The patients with Multiple Sclerosis (MS) report the fatigue as the symptom, which limits their functioning on daily activities on average by 75-90% according to literature and has been characterized as severe in 50-60% of them. It appears in all stages of the disease, from the mild to severe and also in patients with recent diagnosis. The etiology and pathophysiology of fatigue are not well understood and the numerous studies, which have been conducted, have concentrated on the biological basis of the symptom. It is considered as a disabling symptom and its complexity  is a result of the co-existance of biological (inflam- mation, demylination) and psychological (depression, anxiety) factors. The definition of the fatigue implies its subjective character and its dimensions (physical, cognitive and psycho-social). The fatigue is assessed by the self-report questionnaires, which have been designed to approach the phenomenon from different aspects and to measure its severity and impact on the behavior, levels of activity and the quality of their life. Despite the methodological problems of the instruments measuring fatigue, it is very important to assess the fatigue for clinical and research reasons. The treatment of fatigue requires the specification of the provocative and contributing factors as a prerequisite for the design of an effective rehabilitation program. The combination of physical activity, strategies of energy consumption and psychological support may be the key points for the management of the fatigue.

Αναφορές – References
1. Lucchinetti C., Breuck W., Parisi J., et al.: Heterogeneity of multiple sclerosis lesions: Implications for the pathogenesis of demyelination. Neurol. 47: 707- 717 (2000)

2. Vercoulen J.H., Hommes O.R., Swanink C.M., et al.: The measurement of fatigue in patients with multiple sclerosis. A multidimensional comparison with patients with chronic fatigue syndrome and healthy subjects. Neurol. 53: 642-649 (1996)

3. Janardhan V., Bakshi : Quality of life in patients with multiple sclerosis: The impact of fatigue and depression. J. Neurol. Sci. 205: 51-58 (2002)

4. Freal J.E., kraft G.H., Coryell J.K.: Symptomatic fatigue in multiple sclerosis. Phys. Med. Rehabil. 65: 135-138 (1984)

5. Fisk J.D., Ritvo P.G., Ross L., Haase D.A., Marrie T.J., Schlech W.F.: Measuring the functional impact of fatigue: Initial validation of the fatigue impact scale. Infect. Dis. 18(Suppl 1): S79-S83 (1994)

6. Bakshi R.: Fatigue associated with multiple sclerosis; diagnosis, impact and management. Scler. 9: 219- 227 (2003)

7. Iriate J., Subrina M.L., Castro P.: Modalities of fatigue in multiple sclerosis: Correlation with clinical and biological factors. Scler. 6: 124-130 (2000)

8. Deluca J.: Fatigue, cognition and mental effort. In: (DeLuca J., ed.) Fatigue as a window to the Brain. Pp. 37-57, The MIT Press, Cambridge, 2005

9. Penner K., Bechtel N., Raselli C., et al.: Fatigue in multiple sclerosis: relation to depression, physical impairment, personality and action control. Mult Scler. 13: 1161-1167 (2007)

10. Multiple Sclerosis Council for Clinical Practice Guidelines. Fatigue and multiple sclerosis: Evidence- Based Management Strategies for Fatigue in Multiple Sclerosis. Paralyzed Veterans of America, Washington, DC, 1998

11. Pellicano , Gallo A., Li X., et al.: Relationship of cortical atrophy to fatigue in patients with multiple sclerosis. Arch. Neurol. 67: 447-453 (2010)

12. Codella M, Rocca MA, Colombo B et al. A preliminary study of magnetization transfer and diffusion tensor MRI of multiple sclerosis patients with fatigue. Neurol. 249: 535-537 (2002)

13. Goebel M.U., Baase J., Pithan V., et al.: Acute interferon {beta} – 1b administration alters hypothalamic- pituitary-adrenal axis activity, plasma cytokines and leukocyte distribution in healthy subjects. Psychoneuroendocrinology 27: 881-892 (2002)

14. Bol Y., Duits A.A., Hupperts R.M., Vlaeyen J.W., Verhey F.R.: The psychology of fatigue in patients with multiple sclerosis. A review. Psychosom. Res. 66: 3- 11 (2009)

15. Van Kessel K., Moss-Morris R.: Understanding multiple sclerosis fatigue: A synthesis of biological and psychological factors. Psychosom. Res. 61: 583-585 (2006)

16. Kos D., Kerckhofs E., Nagels G., D’hooghe B., Ilsbroukx S.: Origin of fatigue in multiple sclerosis: Review of the literature. Neural. Repair. 22: 91- 100 (2008)

17. Strober L.B., Arnett P.A.: An examination of four models predicting fatigue in multiple sclerosis. Clin. Neuropsychol. 20: 631-646 (2005)

18. Fragoso Y.D., Santana D.L., Pinto R.C.: The positive effects of a physical activity program for multiple  sclerosis patients with fatigue. NeuroRehabilitation 23: 153-157 (2008)

19. Gottberg K., Gardulf A., Fredrikson S.: Interferon-beta treatment for patients with multiple sclerosis: the patients’ perceptions of the side effects. Scler. 6: 349-354 (2000)

20. Neilly L.K., Goodkin D.S., Goodkin D.E., Hauser S.L.: Side effect profile of interferon beta-1b in MS: results of an open label trial. Neurology 46: 552-554 (1996)

21. Johansson S., Ytterberg C., Hillert J., et al.: A longitudinal study of variations in and predictors of fatigue in multiple sclerosis. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 79:454-457 (2008)

22. Beckerman H., de Groot V., Scholten M.A., et al.: Physical activity behavior of people with multiple sclerosis: understanding how they can become more physically active. Ther. 7: 1001-1013 (2010)

23. Plow M.A., Resnik L., Allen S.: Exploring physical activity behavior of persons with multiple sclerosis: a qualitative pilot study. Rehabil. 31: 1652-1665 (2009)

24. Lerdal A., Celius E.G., Moum T.: Fatigue and its association with sociodemographic variables among multiple sclerosis patients. Scler. 9: 509-514 (2003)

25. Merkelbach S., Sittinger H., Koenig J.: Is there a differential impact of fatigue and physical disability on quality   of life in multiple sclerosis. J. Nerv. Ment. Dis. 190: 388- 393 (2002)

26. Van Geelen S.M., Sinnema G., Hermans H.J., Kuis W.: Personality and chronic fatigue syndrome: Methodological and conceptual issues. Psychol. Rev. 27: 885-903 (2007)

27. Merkelbach S., Koning J., Sittinger H.: Personality traits in multiple sclerosis (MS) patients with and without fatigue experience. Acta Neurol. Scand. 107: 195-201 (2003)

28. Besharat M., Pourhosein R., Rostami R., et al.: Perfectionism and fatigue in multiple sclerosis. Health 26: 419-432 (2010)

29. Stroud N., Minahan C., Sabarathy S.: The perceived benefits and barriers to exercise participation in persons with multiple sclerosis. Disabil. Rehabil. 31: 2216-2222 (2009)

30. Kasser S.: Exercising with multiple sclerosis: Insights into meaning and motivation. Phys. Activ. Q. 26: 274-289 (2009)

31. Molt R.W., McAuley E., Snook E.M., Cliottoni R.: Physical activity and quality of life in multiple sclerosis: intermediary roles of disability, fatigue, mood, pain, self- efficacy and social support. Psychol. Health Med. 14: 111-124 (2009)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
Chemical Abstracts

Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (70 €) –
Digital Type: pdf (70 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Έντυπη Μορφή (70 € + έξοδα αποστολής)
Printed Type (70 € + shipping)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.