Τόμος 18 (2000) – Τεύχος 2 – Άρθρο 2 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 18 (2000) – Issue 2 – Article 2 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Από | | Αλεξάνδρα Οικονόμου,Alexandra Economou, Άρθρο - Article, Πλήρες Κείμενο στα Ελληνικά - Full Text in Greek

 

Τίτλος – Title

Πρώιμη Διάγνωση της Νόσου του Alzheimer Νευροψυχολογικές Δοκιμασίες

Early Detection of Alzheimer’s Disease: Neuropsychological Evaluation
Συγγραφέας – Author

Αλεξάνδρα Οικονόμου

Τμήμα Ψυχολογίας, Πάντειον Πανεπιστήμιο, Αθήνα, Ελλάς

Alexandra Economou

Department of Psychology, Panteion University, Athens, Greece
Παραπομπή – Citation

Οικονόμου,Α. : Πρώιμη Διάγνωση της Νόσου του Alzheimer Νευροψυχολογικές Δοκιμασίες, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 18 : 121-136 (2000)

Economou,A. : Early Detection of Alzheimer’s Disease: Neuropsychological Evaluation, Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 18: 121-136 (2000)
Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
5-09-2000 – 2000-09-5
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €) –
Digital Type: pdf (15 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords

Άνοια, νόσος του Alzheimer, πρώιμη διάγνωση, νευροψυχολογικές δοκιμασίες, ήπια νοητική έκπτωση, έκπτωση μνήμης λόγω ηλικίας, νοητική έκπτωση λόγω ηλικίας, πρόδρομα συμπτώματα της άνοιας, λειτουργίες προσοχής, εκτελεστικές λειτουργίες, λειτουργίες μνήμης και μάθησης, μνήμη επεισοδίων, λεκτική και μη λεκτική μνήμη, οπτική αντίληψη, πρακτική νοημοσύνη, επικοινωνία, ονομασία, ευχέρεια λόγου, συντονισμός κινήσεων, μορφωτικό επίπεδο και εμφάνιση άνοιας, όσφρηση, αναγνώριση και ανάκληση οσμών, όραση, οφθαλμικές ψευδαισθήσεις (Charles Bonnet Syndrome), αυτοεκτίμηση μνήμης, κατάθλιψη και έναρξη άνοιας, μετωποκροταφική άνοια, καθημερινές δραστηριότητες, μεθοδολογικοί παράγοντες στην εκτίμηση της έναρξης της νόσου του Alzheimer, νευροϊνιδιακές αλλοιώσεις στον ενδορινικό φλοιό, τον ιππόκαμπο, τον κροταφικό λοβό και διαφορετικές εγκεφαλικές περιοχές, ατροφία του ιππόκαμπου, ποσοτική μαγνητική απεικόνιση (MRI)

De­mentia Alzheimer’s disease, early detection, neuropsychological assess­ment, mild cognitive impairment, age-associated memory impairment, age-related cogni­tive decline, prodromal symptoms of dementia, attentional functions, executive functions, memory and learning, episodic memory, verbal and non verbal memory, visual percep­tion, per­formance IQ, communication, naming, word fluency, motor coordination, educa­tional level and onset of dementia, olfactory function, odor recognition and recall, vision, visual hallucinations (Charles Bonnet Syndrome), self rating of memory functions, de­pression and onset of dementia, fronto-temporal dementia, instrumental activities of daily living, methodological factors in detecting pre-clinical Alzheimer’s disease, neurofibrillary de­generation in the endorhinal cortex, hippocampus, temporal lobe, and different brain ar­eas, hippocampal atrophy, volumetric MRI
Λοιποί Όροι – Other Terms

Άρθρο

Article
Περίληψη – Summary

Της νόσου του Alzheimer προηγείται προκλινικό στάδιο, το οποίο παρατηρείται τουλάχιστον 5 χρόνια πριν την κλινική διάγνωση της άνοιας. Το προκλινικό αυτό στάδιο χαρακτηρίζεται από ήπια έκπτωση μνήμης, καθώς και άλλων μη μνημονικών νοητικών λειτουργιών. Άτομα με Ήπια Νοητική Έκπτωση (ΗΝΕ) διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο του Alzheimer, διότι ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά τα άτομα υπολογίζεται ότι ευρίσκεται σε προκλινικό στάδιο της άνοιας. Οι κατάλληλες νευροψυχολογικές δοκιμασίες δύνανται να εντοπίσουν με υψηλό ποσοστό ακρίβειας και εξειδίκευσης τα άτομα με ΗΝΕ που θα αναπτύξουν άνοια μέσα στα επόμενα 1-5 χρόνια. Η έγκαιρη εντόπιση αυτών των ατόμων είναι πολύ σημαντική, διότι φαρμακευτικές προσεγγίσεις που στοχεύουν στην καθυστέρηση ή στην παρεμπόδιση του νευρωνικού θανάτου θα ήσαν, θεωρητικά, αποτελεσματικότερες, αν εφαρμόζονταν στα πρώτα στάδια της νόσου. Το παρόν άρθρο εστιάζεται στις νευροψυχολογικές δοκιμασίες που παρέχουν τη μεγαλύτερη δυνατότητα πρώιμης διάγνωσης της νόσου του Alzheimer. Δοκιμασίες μνήμης και σύνθετες δοκιμασίες προσοχής αποτελούν τις πλέον ευαίσθητες δοκιμασίες έναρξης της άνοιας, αλλά και άλλες ολιγότερο διαδεδομένες δοκιμασίες δίδουν επίσης ακριβή αποτελέσματα. Μεθοδολογικοί παράγοντες που αυξάνουν τη δυνατότητα της πρώιμης διάγνωσης των δοκιμασιών είναι η αξιοπιστία των δοκιμασιών, ο βαθμός διακύμανσης που παρουσιάζουν, η χρήση εξατομικευμένων επιπέδων βαθμολογίας ή πολλαπλών επιπέδων βαθμολογίας βάσει των οποίων εκτιμάται το ποσοστό κινδύνου του ατόμου να αναπτύξει τη νόσο του Alzheimer, η ετήσια εκτίμηση των ατόμων με ΗΝΕ, η συμπερίληψη συναισθηματικών λειτουργιών και αυτογνωσίας σε αυτή την εκτίμηση και η προσθήκη της ποσοτικής μαγνητικής απεικόνισης.

Alzheimer’s disease is preceded by a pre-clinical phase, which can be observed at least 5 years before the clinical diagnosis of de­mentia. This pre-clinical phase is characterized by mild memory impairment as well mild impair­ment of other, non-memory functions. Individuals with Mild Cognitive Impairment (MCI) run a high risk of developing Alzheimer’s disease because a great percentage of these individuals is estimated to be in a pre-clinical stage of dementia. The ap­propriate neuropsychological tests can detect those individuals with MCI who will go on to de­velop dementia in the next 1-5 years with a high degree of sensitivity and specificity. The early detection of such individuals is very important because pharmacological interventions aiming at delaying or preventing neuronal death would theoretically have a greater impact in the early stages of the disease. The present article focuses on the neuropsychological tests which provide the greatest promise for the early detection of Alzheimer’s disease. Tests of memory and com­plex attentional functions are among the most sensitive measures of the early stages of demen­tia, however, other less utilized measures are also very sensitive. Methodological factors which increase the diagnostic accuracy of the instru­ments for detecting dementia in the early stages are the reliability and range of the instruments; the use of individualized or multiple cutoff scores; the yearly assessment of individuals with MCI; the incorporation of mood and self rating scales of memory impairment; and the inclusion of volumetric MRI.

Αναφορές – References
 1. Hendrie M.B.: Epidemiology of dementia and Alzheimer’s disease. Am. J. Geriatr. Psychiatr. 6: S3-S18 (1998)

2. Andersen K., Nielsen H., Lolk A. et al.: Incidence of very mild to severe dementia and Alzheimer’s disease in Den­mark. Neurology 52: 85-90 (1999)

3. Watson R.: Europe should give Alzheimer’s disease higher priority. BMJ 319: 1155 (1999)

4. Evans D.A., Funkenstein H.H., Albert M.S., et al.: Prevalence of Alzheimer’s disease in a community popula­tion of older persons: higher than previously reported. JAMA 262: 2551-2556 (1989)

5. Jorm A.F., Korten A.E., Henderson A.S.: The prevalence of dementia: a quantitative integration of the literature. Acta Psychiatr. Scand. 75: 465-479 (1987)

6. Cummings J.L., Jeste D.V.: Alzheimer’s disease and its management in the year 2010. Psychiatric Services 50: 1173-1177 (1999)

7. Καραγεωργίου Χ.: Νόσος Alzheimer το 2000: Σύγχρονες απόψεις για τη φυσιοπαθολογία και τις φαρμακευτικές προσεγγίσεις της νόσου. Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας Φαρμακοκινητικής 17: 53-96 (1999)

8. Dartigues J.F., Commenges D., Letenneur L. et al.: Cog­nitive predictors of dementia in elderly community resi­dents. Neuroepidemiology 16: 29-39 (1997)

9. Petersen R.C., Smith G.E., Waring S.C. et al.; Mild cog­nitive impairment: clinical characterization and outcome. Arch. Neurol. 56: 303-308 (1999)

10. O’ Connor D.W., Pollitt P.A., Hyde J.B. et al.: Do gen­eral practitioners miss dementia in elderly patients? BMJ 297: 1107-1110 (1988)

11. Callahan C.M., Hendrie H.C., Tierney W.M.: Docu­mentation and evaluation of cognitive impairment in elderly primary care patients. Ann. Intern. Med. 122: 422-429 (1995)

12. Hodges J.: The amnestic prodrome of Alzheimer’s disease. Brain 121: 1601-1602 (1998)

13. Troncoso J.C., Cataldo A.M., Nixon R.A. et al.: Neuro­pathology of preclinical and clinical late-onset Alzheimer’s Disease. Ann. Neurol. 43: 673-676 (1998)

14. Fox N.C., Warrington E.K., Seiffer A.L., et al.: Pre­symptomatic cognitive deficits in individuals at risk of fa­milial Alzheimer’s disease: a longitudinal prospective study. Brain 121: 1631-1639 (1998)

15. Grober H., Lipton R.B., Hall C., Crystal H.: Memory impairment on free and cued selective reminding predicts dementia. Neurology 54: 827-832 (2000)

16. Linn R.T., Wolf P.A., Bachman D.L., et al.: The “pre­clinical phase” of probable Alzheimer’s disease. Arch. Neu­rol. 52: 485-490 (1995)

17. Johansson B., Zarit S.H.: Early cognitive markers of the incidence of dementia and mortality: a longitudinal popula­tion-based study of the oldest old. Int. J. Geriatr. Psychiatr. 12: 53-59 (1997)

18. Drebing C.E., Van Gorp W.G., Stuck A.E., et al.: Early detection of cognitive decline in higher cognitively func­tioning older adults: sensitivity and specificity of a neuro­psychological screening battery. Neuropsychology 8: 31-37 (1994)

19. O’Rourke N., Tuokko H., Hayden S., Beatti, L.B.: Early identification of dementia: predictive validity of the clock test. Arch. Clin. Neuropsychol. 12: 257-267 (1997)

20. Petersen R.C.: Normal aging, mild cognitive impair­ment, and early Alzheimer’s disease. Neurologist 1: 326-344 (1995)

21. American Psychological Association.: Guidelines for the evaluation of dementia and age-related cognitive decline, Am. Psychologist 53: 1298-1303 (1998)

22. Ferris S.H., Kluger A.: Commentary on age-associated memory impairment, age-related cognitive decline and mild cognitive impairment. Aging Neuropsychol. Cogn. 3: 148-153 (1996)

23. Albert M.S.: Preclinical predictors of Alzheimer’s dis­ease. Brain Cogn. 35: 284-285 (1997)

24. Fabrigoule C., Rouch I., Taberly A., et al.: Cognitive process in preclinical phase of dementia. Brain 121 : 135-141 (1998)

25. Masur D.M., Sliwinski M., Lipton R.B., et al.:  Neuropsy­chological prediction of dementia and the absence of de­mentia in healthy elderly persons. Neurology 44: 1427-1432 (1994)

26. Tierney M.C., Szalai J.P., Snow W.G., et al.: Predic­tions of probable Alzheimer’s disease in memory-impaired patients: a prospective longitudinal study. Neurology 46: 661-665 (1996)

27. Small B.J., Herlitz A., Fratiglioni L., et al. : Cognitive predictors of incident Alzheimer’s disease: a prospective longitudinal study. Neuropsychology 11: 413-420 (1997)

28. Goranson T., Tuokko L., Rosenblood L. Frerichs R.: Serial sevens: age-cohort performances and differences between older persons with and without cognitive impair­ment. JINS 4: 53 (1998)

29. Cherry B.J., Buckwalter G.J., Henderson V.W.: Memory span procedures in Alzheimer’s disease. Neuropsychology 10: 286-293 (1996)

30. Lafleche G., Albert M.S.: Executive function deficits in mild Alzheimer’s disease. Neuropsychology 9 : 313-320 (1995)

31. Libon D., Glosser G., Malamut B.L., et al. : Age, execu­tive functions, and visuospatial functioning in healthy older adults. Neuropsychology 8: 38-43 (1994)

32. Luria A.R. Higher cortical functions in man. Basic Books, New York,1980

33. Parkin A.J., Java R.I.: Deterioration of frontal lobe func­tion in normal aging: influences of fluid intelligence versus perceptual speed. Neuropsychology 13: 539-545 (1999)

34. Troyer A.K., Winocur G., Craik F.I.M., Moscovitch M.: Source memory and divided attention: reciprocal costs to primary and secondary tasks. Neuropsychology 13: 467-474 (1999)

35. Parkin A.J., Walter B.M., Hunkin N.M.: Relationships between normal aging, frontal lobe function, and memory for temporal and spatial information. Neuropsychology 9 : 304-312 (1995)

36. Nagy Zs., Hindley N.J., Braak H., et al. : The progres­sion of Alzheimer’s disease from limbic regions to the neo­cortex: clinical, radiological and pathological relationships. Dement. Geriatr. Cogn. Disord. 10: 115-120 (1999)

37. Raz N., Gunning-Dixon F.M., Head D., et al.: Neuro­anatomical correlates of cognitive aging: evidence from structural magnetic resonance imaging. Neuropsychology 12 : 95-114 (1998)

38. Bondi M.W., Monsch A.U., Galasko D. , et al. : Preclini­cal cognitive markers of dementia of the Alzheimer type. Neuropsychology 8: 374-384 (1994)

39. Buschke H., Sliwinski M.J., Kuslansky G., Lipton R.B.: Diagnosis of early dementia by the Double Memory Test: encoding specificity improves diagnostic sensitivity and specificity. Neurology 48: 989-997 (1997)

40. Grober E., Buschke H., Crystal H., et al.: Screening for dementia by memory testing. Neurology 38: 900-903 (1988)

41. Herlitz A., Airaksinen E., Nordström E.: Sex differences in episodic memory: the impact of verbal and visuospatial ability. Neuropsychology 13: 590-597 (1999)

42. Paivio A.: Dual coding theory: retrospect and current status. Can. J. Psychol. 45: 255-287 (1991)

43. Butters N., Cermak L.S.: Alcoholic Korsakoff Syndrome: An Information Processing Approach. Academic Press, New York, 1980

44. O’ Keefe J., Nadel L.: The Hippocampus as a Cognitive Map. Oxford University Press, London, 1978

45. Storandt M., Kaskie B., Von Dras D.D.: Temporal memory for remote events in healthy aging and dementia. Psychol. Aging 13: 4-7 (1998)

46. McDaniel M.A., Glisky E.L., Rubin S.R., et al.: Prospec­tive memory: a neuropsychological study. Neuropsychology 13: 103-110 (1999)

47. Rich J.B., Svoboda E.M.: Prospective and retrospective memory in normal aging. JINS 4: 53 (1998)

48. Binetti G., Cappa S.F., Magni E., et al.: Visual and spatial perception in the early phase of Alzheimer’s dis­ease. Neuropsychology 12: 29-33 (1998)

49. Armstrong C.L., Cloud B.: The emergence of spatial rotation deficits in dementia and normal aging. Neuropsy­chology 12: 208-217 (1998)

50. Welsh K.A., Hoffman J.M., McDonald W.M., et al.: Con­cordant but different: cognitive function, cerebral anatomy, and metabolism in monozygotic twins with Alzheimer’s disease. Neuropsychology 7 : 158-171 (1993)

51. Furey-Kurkjian M.L., Pietrini P., Graff-Radford N.R., et al. : Visual variant of Alzheimer’s disease: distinctive neuro-psychological features. Neuropsychology 10: 294-300 (1996)

52. Ralph M.A.L, Graham K.S., Ellis A.W., Hodges J.R.: Naming in semantic dementia-what matters? Neuropsychologia 36 : 775-784 (1998)

53. Bowen J., Teri L., Kukull W., et al.: Progression to dementia in patients with isolated memory loss. Lancet 349: 763-765 (1997)

54. Jacobs D.M., Sano M., Dooneief G., et al.: Neuropsy­chological detection and characterization of preclinical Alzheimer’s disease. Neurology 45: 957-962 (1995)

55. Lukatela K., Malloy P., Jenkins M., Cohen R.: The naming deficit in early Alzheimer’s and vascular dementia. Neuropsychology 12: 565-572 (1998)

56. Mickanin J., Grossman M., Onishi K., et al.: Verbal and nonverbal fluency in patients with probable Alzheimer’s disease. Neuropsychology 8: 385-394 (1994)

57. Kluger A.K., Gianutsos J.G., Golomb J., et al.: Patterns of motor impairment in normal aging, mild cognitive decline, and early Alzheimer’s disease. J. Gerontol. Psychologic Sci. 52B : P28-P39 (1997)

58. Letenneur L., Gilleron V., Commenges D., et al. : Are sex and educational level independent predictors of de­mentia and Alzheimer’s disease? Incidence data from the PAQUID project. J. Neurol. Neurosurg. Psychiatry 66: 177-183 (1999)

59. Delacourte A., David J.P., Sergeant N., et al.: The bio­chemical pathway of neurofibrillary degeneration in aging and Alzheimer’s disease. Neurology 52: 1158-1165 (1999)

60. Launer L.J., Andersen K., Dewey M.E., et al. : Rates and risk factors for dementia and Alzheimer’s disease. Neurology 52: 78-84 (1999)

61. Nordin S., Murphy C.: Impaired sensory and cognitive olfactory function in questionable Alzheimer’s disease. Neuropsychology 10: 113-119 (1996)

62. Murphy C., Nordin S., Acosta L.: Odor learning, recall, and recognition memory in young and elderly adults. Neu­ropsychology 11: 126-137 (1997)

63. Murphy C.: Loss of olfactory function in dementing disease. Physiol. Behav. 66: 177-182 (1999)

64. Larsson M., Semb H., Winblad B., et al.: Odor identifi­cation in normal aging and early Alzheimer’s disease: ef­fects of retrieval support. Neuropsychology 13: 47-53 (1999)

65. Price J.L., Davis P.F., Morris J.C., White D.L.: The distribution of tangles, plaques and related immunohisto­chemical markers in healthy aging and Alzheimer’s dis­ease. Neurobiol. Aging 12: 295-312 (1991)

66. Braak H., Braak E.: Morphological criteria for the rec­ognition of Alzheimer’s disease and the distribution pattern of cortical changes related to this disorder. Neurobiol. Ag­ing 15: 355-356 (1994)

67. Pliskin N.H., Kiolbasa T.A., Towle V.L., et al. : Charles Bonnet syndrome: An early marker for dementia? J. Am. Geriart. Soc. 44: 1055-1061 (1996)

68. Geerlings M.I., Jonker C., Bouter L.M., et al.: Associa­tion between memory complaints and incident Alzheimer’s disease in elderly people with normal baseline cognition. Am. J. Psychiatry 156: 531-537 (1999)

69. Zanetti O., Vallotti B., Frisoni G.B., et al. : Insight in dementia: When does it occur? Evidence for a nonlinear relationship between insight and cognitive status. J. Gerontol. Psycholog. Sci. 54B : P100-P106 (1999)

70. Sevush S.: Relationship between denial of memory deficit and dementia severity in Alzheimer disease. Neuro­psychiatry, Neuropsychol. Behav. Neurol. 12: 88-94 (1999)

71. La Rue, A., Small, G., McPherson, S. et al. Subjective memory loss in age-associated memory impairment: family history and neuropsychological correlates. Aging, Neuro­psychology, and Cognition, 3(2), 123-140, 1996

72. King D.A., Cox C., Lyness J.M., Caine E.D.: Neuropsy­chological effects of depression and age in an elderly sam­ple: a confirmatory study. Neuropsychology 9: 399-408 (1995)

73. Meyers B.S., Bruce M.L.: The depression-dementia conundrum: integrating clinical and epidemiological per­spectives. Arch. Gen. Psychiatry 55: 1082-1083 (1998)

74. Chen P., Ganguli M., Mulsant B.H., et al. : The temporal relationship between depressive symptoms and dementia. Arch. Gen. Psychiatry 56: 261-266 (1999)

75. Forsell Y., Winblad B.: Major depression in a population of demented and nondemented older people: prevalence and correlates. J. Am. Geriatr. Soc. 46: 27-30 (1998)

76. Gregory C.A., Serra-Mestres J., Hodges J.R.: Early diagnosis of the frontal variant of frontotemporal dementia: How sensitive are standard neuroimaging and neuropsy­chologic tests? Neuropsychiatry Neuropsychol. Behav. Neurol. 12: 128-135 (1999)

77. Barberger-Gateau P., Fabrigoule C., Helmer C., et al.: Functional impairment in instrumental activities of daily living: an early clinical sign of dementia? J. Am. Geriatr. Soc. 47: 456-462 (1999)

78. Felician O., Sandson T.A.: The neurobiology and phar­macotherapy of Alzheimer’s disease. J. Neuropsychiatry Clin. Neurosci. 11: 19-31 (1999)

79. deToledo-Morrell L., Sullivan M.P., Morrell F., et al.: Alzheimer’s disease: in vivo detection of differential vulner­ability of brain regions. Neurobiol. Aging 18: 463-468 (1997)

80. Kukull W.A.: Problems in measuring and interpreting cognitive decline. Am. Geriatr. Soc. 46: 1578-1579 (1998)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
• Chemical Abstracts

• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (70 €) –
Digital Type: pdf (70 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Έντυπη Μορφή (70 € + έξοδα αποστολής)
Printed Type (70 € + shipping)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr

 

Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.