Τόμος 12 (1994) – Τεύχος 2 – Άρθρο 3 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 12 (1994) – Issue 2 – Article 3 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

 

Τίτλος – Title

Αμίαντος, Καπνός του Τσιγάρου και Ελεύθερες Ρίζες. Μελέτες για τη Συνεργική Δράση τους στην Πρόκληση Καρκίνου του Πνεύμονα

Asbestos, Cigarette Smoke and Free Radicals. Studies upon their Cocarcinogenic Effect

Συγγραφέας – Author

Α. Βαλαβανίδης, Ι. Ζαροδήμος, Ε. Μακροπούλου και Ε. Μπαλωμένου

Εργαστήριο  Οργανικής  Χημείας, Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο  Αθηνών, Πανεπιστημιούπολη  Ζωγράφου,  15771  Αθήνα

A. Valavanidis, J. Zarodimos, E. Makropoulou and E. Balomenou

Laboratory of Organic Chemistry, School of Chemistry, University of Athens, Athens, Greece

Παραπομπή – Citation

Βαλαβανίδης,Α., Ζαροδήμος,Ι.,  Μακροπούλου,Ε., Μπαλωμένου,Ε. : Αμίαντος, Καπνός του Τσιγάρου και Ελεύθερες Ρίζες. Μελέτες για τη Συνεργική Δράση τους στην Πρόκληση Καρκίνου του Πνεύμονα , Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 12 :83-94 (1994)

Valavanidis,A., Zarodimos,J., Makropoulou,E., Balomenou,E. : Asbestos, Cigarette Smoke and Free Radicals. Studies upon their Cocarcinogenic Effect , Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 12 : 83-94 (1994)

Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek

Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €)
Digital Type: pdf (15 )
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords

Αμίαντος, καπνός τσιγάρου, ελεύθερες ρίζες, συνεργική δράση, καρκίνος πνεύμονα

Asbestos, cigarette smoke, free radicals, cocarcinogenic effect, lung cancer
Λοιποί Όροι – Other Terms

Άρθρο

Article

Περίληψη – Summary

Οι ί­νες α­μιά­ντου και ο κα­πνός του τσι­γά­ρου εί­ναι γνω­στοί καρ­κι­νογό­νοι πα­ρά­γο­ντες για τον άν­θρω­πο. H συ­νερ­γι­κή δρά­ση τους εί­ναι γνω­στή ε­δώ και πολ­λές δε­κα­ε­τί­ες α­πό ε­πι­δη­μιο­λο­γι­κές με­λέ­τες με ερ­γα­ζό­με­νους σε ο­ρυ­χεί­α α­μιά­ντου ή σε βιο­μη­χα­νί­ες πα­ρα­σκευ­ής προ­ϊ­ό­ντων α­μια­ντο­τσι­μέ­ντου και α­μιά­ντου. Ο μη­χα­νι­σμός, ό­μως, δρά­σης σε μο­ρια­κό ε­πί­πε­δο δεν ή­ταν γνω­στός. Τα τε­λευ­ταί­α χρό­νια πει­ρα­μα­τι­κά δε­δο­μέ­να δεί­χνουν ό­τι οι ίνες α­μιά­ντου σε υ­δα­τι­κά ρυθ­μι­στικά δια­λύ­μα­τα πα­ρά­γουν ε­λεύ­θε­ρες οξυ­γο­νού­χες ρί­ζες, ι­δια­ί­τε­ρα ρί­ζες υ­δρο­ξυ­λί­ου και υ­πε­ρο­ξει­δικού α­νιό­ντος. Ση­μα­ντι­κό ρό­λο στο μη­χα­νι­σμό κα­τά­λυ­σης παί­ζουν τα ιό­ντα δι­σθε­νούς σι­δή­ρου του κρυ­σταλ­λι­κού πλέγ­μα­τος των ι­νών. Οι με­λέ­τες των ρι­ζών γί­νο­νται με τον Η­λε­κτρο­νι­κό Πα­ρα­μα­γνη­τι­κό Συ­ντο­νι­σμό και με τε­χνι­κές δέ­σμευ­σης-πα­γί­δευ­σης των ρι­ζών. Ε­πί­σης, έ­χει α­πο­δει­χθεί ό­τι μίγ­μα­τα ι­νών α­μιά­ντου και πίσ­σας του κα­πνού πα­ρά­γουν 2-3 φο­ρές πε­ρισ­σό­τε­ρες ρί­ζες υ­δρο­ξυ­λί­ου, πράγ­μα που ε­νι­σχύ­ει τη συ­νερ­γι­κή δρά­ση των δυο πα­ρα­γό­ντων. Στο σύ­ντο­μο αυ­τό άρ­θρο πα­ρου­σιά­ζο­νται α­πο­τε­λέ­σμα­τα μελετών του Ερ­γα­στη­ρί­ου Ορ­γα­νι­κής Χη­μεί­ας του Τμήματος Χημείας του Πα­νε­πι­στημί­ου Α­θη­νών για τη δράση ί­νών α­μιά­ντου και πίσ­σας του κα­πνού. Τέ­λος, πα­ρου­σιά­ζο­νται σύ­ντο­μα και τα α­πο­τε­λέ­σμα­τα με­λε­τών με διά­φο­ρες καλ­λιέρ­γει­ες κυτ­τά­ρων, στις οποίες πα­ρα­τη­ρού­νται αυ­ξη­μέ­νες βλά­βες στο DNA των κυτ­τά­ρων και στην ε­νερ­γο­ποί­η­ση των φα­γο­κυτ­τά­ρων στην πα­ρα­γω­γή ο­ξυ­γο­νού­χων ε­λεύθε­ρων ρι­ζών και δρα­στι­κών μο­ρί­ων κα­τά την έκ­θε­σή τους σε ί­νες α­μιά­ντου.

Asbestos fibers and tobacco tar are known as carcinogenic agents. Their cocarcino­genic effect has been proved many years ago from epidemiologic studies with workers who were smokers and worked or in asbestos mines or in factories producing asbestos  and asbestos-cement products. But the actual mechanism of their tumour promoting action was not clarified. Recent experiments in cell-free systems and with various types of cell cultures support the initial observation that the pathogenic potential of the fibers is the result of free radical reactions and the generation of oxygen free radicals, especially hydroxyl and superoxide anion radicals. The role of iron ions in the crystalline structure of the fi­bers is very important in the formation of radicals. These radicals are studied by Electron Paramag­netic Resonance and the spin trapping tech­niques. Experimental evidence shows that both carcinogenic agents act in a synergistic way to increase 2-3 times the production of hydroxyl radicals. In this short paper we present also the result of studies of the laboratory of Organic Chemistry in the University of Athens with various types of asbestos fibers and tobacco tar. Also, we present experimental results of studies indicat­ing that oxygen free radicals damage DNA of cells causing strand breaks, and finally that fibers activate phagocytic cells releasing reactive oxy­gen species and oxygen radicals.

Αναφορές – References
  1. Selikoff I.J., Lee D.H.: Asbestos and Disease. Academic Press, New York, 1978
  2. Mossman B.T., Gee J.B.L.: Asbestos-related diseases. N. Engl. J. Med. 320:1721-30 (1989)
  3. Selikoff I.J., Hammond E.C., Churg A.: Asbestos exposure, smoking and neoplasia. J. Am. Med. As. 204: 106-10 (1968)
  4. Kamp D.W., Graceffa P., Pryor W.A., Weitzman S.A.: The role of free radicals in asbestos-induced diseases. Free Rad. Biol. Med. 12: 293-315 (1992)
  5. Brigham K.L.: Role of free radicals in lung injury. Chest 89: 859-63 (1986)
  6. Padmanabham R.V., Gadapaty R., Leiner I.E., Schwartz B.A., Hoidal J.R.: Protection against pul­monary oxygen toxicity in rats by the intratracheal administration of liposome-encapsulated superoxide dismutase or catalase. Am. Rev. Respir. Dis. 132: 164-67 (1985)
  7. Michael L., Chissick S.S.: Asbestos, vol 1, John Wiley & Sons,New York,1979, p.67.
  8. Stanton M.F., Wrench C.: Mechanisms of meso­thelioma induction with asbestos and fibrous glass. J. Natl. Cancer Inst. 48: 797-821 (1972)
  9. Harrington J.S.: Fiber carcinogenesis: epidemi­ologic observations and the Stanton hypothesis. J. Natl. Cancer Inst. 67: 979-89 (1981)
  10. Jaurand M.C.: Observation on the carcinogenicity of asbestos fibers. In: (Landrigan P.J., Kazemi H., eds) The Third Wave of Asbestos Disease: Expo­sure to Asbestos in Place. Ann. N.Y. Acad. Sci. 643: 258-70 (1992)
  11. Valavanidis A.: Asbestos: a review of epidemi­ological and other studies on the occupational dis­eases of workers and the risk assessment for the general population exposed to asbestos fibers. Oc­cup. Med. 2: 57-77 (1990) (in Greek)
  12. Gamble J.F. Asbestos and colon cancer: a weight-of-the-evidence review. Environ. Health Per­spect. 102: 1038-42 (1994)
  13. Weitzman S.A., Graceffa P.: Asbestos catalyzes hydroxyl and superoxide radical generation from hydrogen peroxide. Arch. Biochem. Biophys. 228: 373-76 (1984)
  14. Zalma R., Bonneau L., Guignard J., Pezerat H., Jaurand M.C.: Formation of oxy radicals by oxygen reduction from surface activity of asbestos. Can. J. Chem. 65: 2338-341 (1987)
  15. Gulumian M., Van Wyk J.A.: Hydroxyl radical production in the presence of fibers by a Fenton-type reaction. Chem. Biol. Interact. 62: 89-97 (1987)
  16. Zalma R., Bonneau L., Guignard J., Pezerat H.: Production of hydroxyl radicals by iron solid com­pounds. Toxicol. Environ. Chem. 13: 171-81 (1987)
  17. Weitzman S.A., Chester J.F., Graceffa P.: Bind­ing of deferroxamine to asbestos in vitro and in vivo. Carcinogenesis 9: 1643-45 (1988)
  18. Αδημοσίευτα αποτελέσματα. Παρουσιάσθηκαν υπό μορφή πόστερ στο 28ï Διεθνές Συνέδριο ESR (Royal Society of Chemistry, ESR Group), Παν/μιο Surrey, 27-31. 3. 1995
  19. Reif A.E.: Synergism in carcinogenesis. J. Natl. Cancer Inst. 73: 25-39 (1984)
  20. Saracci R.: The interactions of tobacco smoking and other agents in cancer etiology. Epidemiol. Rev. 9: 175-93 (1987)
  21. Pryor W.A., Hales B.J., Premovich P.I., Church D.F.: The radicals in cigarette tar: their nature and suggested physiological implications. Science 220: 425-27(1983)
  22. Pryor W.A.: Cigarette smoke and the involve­ment of free radical reactions in chemical carcino­genesis. Br. J. Cancer 55: 19-23 (1987)
  23. Jackson J.H., Schraufstatter I.U., Hyslop P.A., Vosbeck K., Sauerheber R., Weitzman S.A., Cochrane C.G.: Role of oxidants in DNA damage: hydroxyl radical mediates the synergistic DNA dam­aging effects of asbestos and cigarette smoke. J. Clin. Invest. 80: 1090-95 (1987)
  24. Church D.F., Pryor W.A.: Free radical chemistry of cigarette smoke and its toxicological implications. Environ. Health Perspect. 64: 111-26 (1985)
  25. Lund L.G., Aust A.E.: Mobilization of iron from crocidolite asbestos by certain chelators results in enhanced crocidolite-dependent oxygen consump­tion. Arch. Biochem. Biophys. 287: 91-96 (1991)
  26. Suslova T.B., Cheremisina Z.P., Korkina L.G.: Free radical generation during interaction of chry­sotile asbestos with natural compounds. Environ. Res. 66: 222-34 (1994)
  27. Mahmood N., Khan S.G., Athar M., Rahman Q.: Differential role of hydrogen peroxide and organic peroxides in augmenting asbestos-mediated DNA damage: implications for asbestos induced carcino­genesis. Biochem. Biophys. Res. Comm. 200: 687-94 (1994)
  28. Gulumian M., Bhoolia D.J., Du Toit R.S., Rendall R.E., Pollak H., van Wyk J.A., Rhempula M.: Activa­tion of UICC crocidolite: the effect of conversion of some ferric ions to ferrous ions. Environ. Res. 60: 193-206 (1993)
  29. Βα­λα­βα­νί­δης Α.: Χη­μι­κή σύ­στα­ση του κα­πνού του τσι­γά­ρου. Το­ξι­κές, καρ­κι­νο­γό­νες, με­ταλ­λα­ξο­γό­νες και τε­ρα­το­γό­νες χη­μι­κές ου­σί­ες, βα­ρέ­α μέ­ταλ­λα και ρα­διε­νερ­γά στοι­χεί­α στο κύ­ριο και πα­ρά­πλευ­ρο ρεύ­μα του κα­πνού. Ια­τρι­κή 54: 20-28 (1988)
  30. Graceffa P., Weitzman S.A.: Asbestos catalyzes the formation of 6-oxo-benzo[a]pyrene radical from 6-hydroxybenzo[a]pyrene. Arch. Biochem. Biophys. 257: 481-84 (1987)
  31. Eastman A., Mossman  B.T.,  Bresnick E.:  Influence  of asbestos on the uptake of  ben­zo[a]pyrene  and  DNA  alkylation  in  hamster  tra­cheal epithelial  cells. Cancer Res. 43: 1251-55 (1983)
  32. Leanderson P., Sïderkvist P., Tagesson C., Axelson O.: Formation of 8-hydroxy-deoxyguanosine by asbestos and man made mineral fibres. Br. J. Ind. Med. 45: 309-11 (1988)
  33. Leanderson P., Soderkvist P., Tagesson C.: Hy­droxyl radical mediated DNA base modification by man made mineral fibres. Br. J. Ind. Med. 46: 435-38 (1989)
  34. Garcia J.G.N., Griffith D.E., Cohen A.B., Calla­han K.S.: Alveolar macrophages from patients with asbestos exposure release increased levels of leu­kotriene. Am. Rev. Respir. Dis. 139: 1494-1501 (1989)
  35. Goodglick L.A., Kane A.B.: Role of reactive oxy­gen metabolites in crocidolite asbestos toxicity to mouse macrophages. Cancer Res. 46: 5558-66 (1986)
  36. Hansen K., Mossman B.T.: generation of super­oxide from alveolar macrophages exposed to as­bestiform and nonfibrous particles. Cancer Res. 50: 5153-63 (1990)
  37. Archer V.E.: Carcinogenicity of fibers and films: a theory. Med. Hypotheses 5: 1257-60 (1979)
  38. Roney P.L., Holian A.: Possible mechanism of chrysotile asbestos-stimulated superoxide anion pro­duction in guinea pig alveolar macrophages. Toxicol. Appl. Pharmacol. 100: 132-44 (1989)
  39. Sesko A., Cabot M., Mossman B.T.: Hydrolysis of inositol phospholipids procedes cellular proliferation in asbestos-stimulated tracheobrochial epithelial cells. Proc. Natl. Acad. Sci. 87: 7385-89 (1990)
  40. Vallyathan V., Mega J.F., Shi X., Dalal N.S.: En­hanced generation of free radicals from phagocytes induced by mineral dusts. Am. J. Respir. Cell Mol. Biol. 6: 404-13 (1992)
  41. Leanderson P., Tagesson C.: Hydrogen peroxide release  and  hydroxyl  radical formation  in  mix­tures  containing  mineral  fibres  and  human  neu­trophils. Br. J. Ind. Med. 49: 745-49 (1992)
  42. Nyberg P., Klockars M.: Effect of immunoglobu­lins on mineral dust-induced production of reactive oxygen metabolites by human macrophages. Inflam­mation 14: 621-29 (1990)
  43. Brody A.R., Hill L.H., Adkins B.: Chrysotile as­bestos inhalation in rats: deposition pattern and reac­tion of alveolar epithelium and pulmonary macro­phages. Am. Rev. Respir. Dis 123: 670-79 (1981)
  44. Mossman B.T., Cameron G.S., Yotti L.P.: Co­carcinogenic and tumor promoting properties of as­bestos and other minerals in tracheobronchial epithe­lium. A Comprehensive Survey. Carcinogenesis 8: 217-38 (1985)
  45. Hobson J., Wright J.L., Churg A.: Active oxygen species mediate asbestos fiber uptake by tracheal epithelial cells. FASEB J. 4: 3135-39 (1990)
  46. Gabrielson E.W., Rosen G.M., Grafstrom R.C., Strauss K.E., Harris C.C.: Studies on the role of oxygen radicals in asbestos-induced cytopathology of cultured human lung mesothelial cells. Carcinogene­sis 7: 1161-64 (1986)
  47. Garcia J.G.N., Gray L.D., Dodson R.F., Callahan K.S.: Asbestos-induced endothelial cell activation and injury. Am. Rev. Respir. Dis. 138: 958-64 (1988)
  48. Gabor S., Anca Z.: Effects of asbestos on lipid peroxidation in red cells. Br. J. Ind. Med. 32: 39-41 (1975).
  49. Weitzman S.A., Weitberg A.B.: Asbestos-cata­lysed lipid peroxidation and its inhibition by desferri­oxamine. Biochem. J. 225: 259-62 (1985)
  50. Gulumian M., Kilroe-Smith T.A.: Crocidolite-in­duced lipid peroxidation in rat lung microsomes. Envi­ron. Res. 43: 267-73 (1987)
  51. Goodglick L.A., Pietras L.A., Kane A.B.: Evalu­ation of the causal relationship between crocidolite asbestos-induced peroxidation  in  rat  liver  micro­somes. Am. Rev. Respir. Dis. 139: 1265-73 (1989)
  52. Fontecare M., Mansuy D., Jaouen M., Pezerat H.: The stimulatory effects of asbestos on NADPH-dependent lipid peroxidation in rat liver microsomes. Biochem. J. 241: 561-65 (1987)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
Chemical Abstracts

Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (70 €) –
Digital Type: pdf (70 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Έντυπη Μορφή (70 € + έξοδα αποστολής)
Printed Type (70 € + shipping)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr

 

Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.