Τόμος 39 (2021) – Τεύχος 1 – Άρθρο 2 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 39 (2021) – Issue 1 – Article 2 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Η δράση της Βιταμίνης D σε Ασθενείς με Πολλαπλή Σκλήρυνση

The effect of vitamin D in patients with multiple sclerosis

M. Bretou, M. Trapal. The effect of vitamin D in patients with multiple sclerosis. Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 2021, 39, 1, 11-20.

Ελληνικά – Greek

Μελέτη
Research Article

Η πολλαπλή σκλήρυνση είναι μια απομυελινωτική και νευροεκφυλιστική ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, που προκαλείται από παρεκκλίνουσα ανοσοαπόκριση στη θήκη μυελίνης των νευραξόνων που σχετίζεται με μόνιμη αναπηρία και χαμηλή ποιότητα ζωής. Τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει σημαντική εξέλιξη πάνω στη μελέτη της πρόκλησης της νόσου, ωστόσο η σοβαρότητά της συνεχίζει να υφίσταται. Ένα νέο δεδομένο αποτελεί η βιταμίνη D, που κυρίως προσλαμβάνεται μέσω της ηλιακής έκθεσης. Βάση για τη διερεύνησή της αποτέλεσε η συχνότητα εμφάνισης της πολλαπλής σκλήρυνσης σε περιοχές με χαμηλά γεωγραφικά πλάτη, τα οποία χαρακτηρίζονται από ελαττωμένη ηλιακή έκθεση και μειωμένη σύνθεση βιταμίνης D. Γενετικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες σχετίζονται με την εμφάνιση της νόσου, λόγω της ανεπάρκεια βιταμίνης Dπου προκαλούν. Φαίνεται ότι η βιταμίνη D μπορεί να παίξει ένα σημαντικό παράγοντα κινδύνου για τη νόσο όταν βρίσκεται σε έλλειψη και ένα προστατευτικό παράγοντα όταν βρίσκεται σε επάρκεια. Επιπρόσθετα, όλο και περισσότερα βιβλιογραφικά δεδομένα στην αυτοάνοση εγκεφαλομυελίτιδα, το ζωικό μοντέλο που μιμείται την πολλαπλή σκλήρυνση, αποδεικνύουν τη σημαντική δράση της βιταμίνης D σε πολλά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, και ιδιαίτερα στο ανοσοποιητικό σύστημα και στον εγκέφαλο.  Η ικανότητα της βιταμίνης D να καταστέλλει δυνητικά παθογόνα Τ κύτταρα και να ενισχύει ρυθμιστικά Τ κύτταρα καθορίζοντας τις ανοσοαποκρίσεις καθώς και ο ρόλος της στη διαδικασία απομυελίνωσης-επαναμυελίνωσης, τροποποιώντας τη διαφοροποίηση των πρόδρομων ολιγοδενδροκυττάρων, έχει ενθαρρύνει σημαντικά τη μελέτη της επίδρασης της σε ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση και πιθανή την χρήσης της ως μελλοντική θεραπεία στη νόσο.

1. Ascherio, A., L Munger, K., & Simon, K. C. (2010). Vitamin D and multiple sclerosis. The Lancet neurology , 9 (6), 599-612.
2. Thompson, A. J., Baranzini, S. E., Geurts, J., Hemmer, B., & Ciccarelli, O. (2018). Multiple sclerosis. The Lancet , 391 (10130), 1622-1636.
3. Ανδρικόπουλος, Ν. (2015). Βιταμίνες. Εκδόσεις Κάλλιπος.
4. Ανδρικόπουλος, Ν. (2015). Ισοπρενοειδή. Εκδόσεις Κάλλιπος.
5. White, J. H. (2012). Vitamin D metabolism and signaling in the immune system. Reviews in Endocrine and Metabolic Disorders ,13(1), 21-29.
6. Rui, L. (2016). Crosstalk between Vitamin D Metabolism, VDR Signalling, and Innate Immunity. The Regulation of Innate Immunity by Nutritional Factors. https://doi.org/10.1155/2016/1375858
7. Miclea, A., Bagnoud, M., Chan, A., & Hoepner, R. (2020). A Brief Review of the Effects of Vitamin D on Multiple Sclerosis. Frontiers in Immunology https://doi.org/10.3389/fimmu.2020.00781
8. Sintzel, M. B., Rametta, M., & Reder, A. T. (2018). Vitamin D and Multiple Sclerosis: A Comprehensive Review. Neurology and Therapy , 7(1), 59-85.
9. Jones, G., Prosser, D. E., & Kaufmann, M. (2014). Cytochrome P450-mediated metabolism of Vitamin D. Journal of Lipid Research , 55 (1), 13-31.
10. Alharbi, F. M. (2015). Update in Vitamin D and multiple sclerosis. NeuroSciences , 20 (4), 329-335.
11. Gil, A., Plaza-Diaz, J., & Mesa, M. D. (2018). Vitamin D: Classic and Novel Actions. Annals of Nutrition and Metabolism , 72 (2), 87-95.
12. Raghuwanshi, A., Joshi, S. S., & Christakos, S. (2008). Vitamin D and multiple sclerosis. Journal of Cellular Biochemistry . HYPERLINK “https://doi.org/10.1002/jcb.21858” https://doi.org/10.1002/jcb.21858
13. Pierrot-Deseilligny, C., & Souberbielle, J.-C. (2017). Vitamin D and multiple sclerosis: An update. Multiple Sclerosis and Related Disorders , 14, 35-45.
14. Lauren R, H. B., Thomas H.J, B. P., Darryl W, E., John J, M. M., & FRANZCP, P. (2011). Vitamin D and the brain. Best Practise & Research Clinical Endocrinology & Metabolism , 25 (4), 657-669.
15. Garcion, E., Wion-Barbot, N., Montero-Menei, C. N., Berger, F., & Wion, D. (2002). New clues about vitamin D functions in the nervous system. Trends in Endocrinology & Metabolism , 13 (3), 100-105.
16. Peitl, V., Silić, A., Orlović, I., Vidrih, B., Crnković ,D. &, Karlović, D. (2020) Vitamin D and Neurotrophin Levels and Their Impact on the Symptoms of Schizophrenia. Neuropsychobiology, 79(3),179-185
17. Bikle, D. (2009). Nonclassic Actions of Vitamin D. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism , 94 (1), 26-34.
18. Δημησιάνος, Ν. (2015). Ο ρόλος των Τ-βοηθητικών κυττάρων και των κυτταροκινών τους στην παθογένεια πορεία και πρόγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης. Πανεπιστήμιο Πατρών, Σχολή Επιστημών Υγείας. Τμήμα Ιατρικής. Κλινική Νευρολογική
19. Smolders, J., Torkildsen, Ø., Camu, W., & Holmoy, T. (2019). An Update on Vitamin D and Disease Activity in Multiple Sclerosis (nih.gov). CNS Drugs , 33 (12), 1187-119
20. Feige, J., Moser, T., Bieler, L., Schwenker, K., Hauer, L., & Sellner, J. (2020). Vitamin D Supplementation in Multiple Sclerosis: A Critical Analysis of Potentials and Threats. Nutrients , 12 (3), 783. https://doi.org/10.3390/nu12030783