Τόμος 29 (2011) – Τεύχος 1 – Άρθρο 4 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 29 (2011) – Issue 1 – Article 4 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

 

Τίτλος – Title

Η Έννοια του Στρες και οι Μέθοδοι Διαχείρισής του στη Λαϊκή Παράδοση: Εθνογραφική Ανάλυση Λόγου

The Concept of Stress and Stress Management Techniques in Lay Tradition: An Ethnographic Discourse Analysis

Συγγραφέας – Author

Π. Σουλτάτου1, Δ. Χανιώτης2, Ι. Papadopoulos3, Χ. Δαρβίρη4

1Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Α.& Π. Κυριακού, Αθήνα, Ελλάς
2Τμήμα Επισκεπτών-τριών Υγείας, Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας, Τεχνολογικό Εκπaιδευτικό Ίδρυμα (ΤΕΙ) Αθήνας, Αθήνα, Ελλάς
3School of Health and Social Sciences, Middlesex University, UK
4Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Έλεγχος του Στρες & Προαγωγή Υγείας, Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, Ελλάς

P. Soultatou1, D. Chaniotis2, Ι. Papadopoulos3, C. Darviri4

1General Children’s Hospital A.&P. Kyriakou, Athens, Hellas
2Health Visiting Department, School of Health and Social Care Professions, Techological Educational Institution of Athens (TEI), Athens, Hellas
3School of Health and Social Sciences, Middle-sex University, UK
4Master of Science Programme Stress Management & Health Promotion Medical School of Athens, Hellas

Παραπομπή – Citation

Σουλτάτου, Π., Χανιώτης, Δ., Παπαδόπουλος Ι., Δαρβίρη Χ.: Η Έννοια του Στρες και οι Μέθοδοι Διαχείρισής του στη Λαϊκή Παράδοση: Εθνογραφική Ανάλυση Λόγου, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 29: 31-41 (2011)

Argyriou D., Katsiouli  Ν., Kintziou H., Panagiotopoulos S. : The Concept of Stress and Stress Management Techniques in Lay Tradition: An Ethnographic Discourse Analysis, Eating Habits of Women and Cellulitis: Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 29: 31-41 (2011)

Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
2 Απριλίου 2011 – 2011-04-02
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek

Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €)
Digital Type: pdf (15 )
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Στρες, λαϊκή παράδοση, διαχείρηση, εθνογραφική ανάλυση λόγου
Stress, lay tradition, management, ethnographic discourse analysis
Λοιποί Όροι – Other Terms

Άρθρο επισκόπισης

Review article

Περίληψη – Summary

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η έννοια και οι τεχνικές διαχείρισης του στρες είναι στερεοτυπικά συνυφασμένες με το σύγχρονο τρόπο ζωής στον οικονομικά ανεπτυγμένο κόσμο. Όμως, είναι δυνατόν να εντοπισθούν στρεσογόνοι παράγοντες και λαϊκοί τρόποι διαχείρισης του στρες σε αρχέγονες κοινωνίες, γεγονός που οδηγεί στο ερώτημα εάν το στρες είναι μόνο νόσος του σύγχρονου πολιτισμού, ή έχει τις ρίζες του σε παλαιότερες εποχές. ΣΚΟΠΟΣ: Η παρούσα μελέτη σκοπό έχει να φωτίσει τις αντιλήψεις και τα βιώματα δύο λαών, της Κρήτης και του Πόντου, μέσα από τα δημώδη άσματά τους, ως προς το στρες, καθώς και τις πρακτικές που εφάρμοζαν για την αντιμετώπισή του. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Κείμενα της λαϊκής μουσικής παράδοσης προσεγγίζονται και ερμηνεύονται με χρήση ανάλυσης λόγου (discourse analysis), υιοθετώντας την εθνογραφική μεθοδολογική προοπτική. Στο παρόν άρθρο επιλέχθηκε ένα δείγμα 27 εδαφίων, ως πιο αντιπροσωπευτικά 7 θεματικών ενοτήτων που κατηγοριοποιήθηκαν με την τεχνική της θεμελιωμένης θεωρίας (grounded theory) στις αντίστοιχες ενότητες. Μέσα από συστηματικές συγκριτικές αναλύσεις δεδομένων (1: Κρήτη-Πόντος, 2: παρελθόν-παρόν, 3: άστυ-ύπαιθρος, 4: ελληνισμός-εξωτερικό, 5: λαϊκές πρακτικές-σύγχρονες μέθοδοι) εξάγονται τα συμπερά-σματα της παρούσας μελέτης. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Οι κύριοι στρεσογόνοι παράγοντες, όπως αυτοί ανακύπτουν από τη συγκριτική μελέτη των αποσπασμάτων της δημοτικής ποίησης Κρήτης και Πόντου, αφορούν επιγραμματικά στην ξενιτειά, την αρρώστια, τον θάνατο, τον έρωτα, τα προβλήματα της καθημερινότητας, τη φτώχεια, τον χωρισμό και στον πόλεμο. Οι λαϊκές τεχνικές αντιμετώπισης του στρες συνοψίζονται στην επίκληση προς το θείο, τον αναστεναγμό, το γέλιο, το κλάμα, την ευχή, την κατάρα και τη θεραπεία μέσω της λαϊκής τέχνης (π.χ. χορό, τραγούδι). Οι τρόποι διαχείρισης των στρεσογόνων καταστάσεων, όπως αναδεικνύονται από την παρούσα μελέτη, αντιπαραβάλλονται με τις σύχγρονες εναλλακτικές και ιατρικές μεθόδους διαχείρισης του στρες εντοπίζοντας ομοιότητες και διαφορές. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: H έννοια του στρες, αλλά και οι τρόποι αντιμετώπισής του, δύναται να ανιχνευθούν σε προγενέστερες κοινωνικές ομάδες, ενθαρρύνοντας την αποσύνδεσή του από τη στερεοτυπική ερμηνεία και συσχέτιση των εννοιών και μεθόδων με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Η γνώση της κουλτούρας ενός λαού συμβάλλει στην πολιτισμική επάρκεια του επαγγελματία υγείας που ασκεί έργο στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες.

INTRODUCTION: The concept of stress and the stress management techniques are stereotypically alligned with modern lifestyle in the economically developed world. However it is possible to locate stressful factors and lay stress coping techniques in more archetypal social types, which may contribute to the deconstruction of stress as a disease of the modern civilization. AIM: The present study aims to shed light on the perceptions and experiences of two Greek lay traditions, of Crete and Pontos, through their lay poetry, in respect to stress and the coping practices. MATERIAL AND METHODS: Texts of lay poetry tradition are approached and interpreted employing discourse analysis adopting an ethnographic methodological perspective. A sample of 27 extracts is used in this article, as the most representative of 7 thematic categories that emerged through grounded theory analysis. Systematic analyses of the textual data (1: Crete-Pontos, 2: past-present, 3: urban-rural, 4: native-abroad, 5: lay practices-modern practices) led to drawing the conclusions of this study. RESULTS: The main stressful factors, as emerging through this comparative study of extracts from the lay poetry of Crete and Pontos, are summarized as follows: immigration, disease, death, love, everyday worries, poverty, separation and war. The lay coping strategies we identified are: blessing, breathing a sigh, laughter, crying, wishes and imprecations and the art therapy (e.g. dance, singing). Those coping techniques are juxtaposed with modern, whether medical or alternative, stress management techniques, locating similarities and differences, CONCLUSIONS: The concept of stress as well as stress coping strategies is possible to be found in preceding social forms, which encourages the deconstruction of this concept with the stereotypical connection with modern lifestyle in the Western world. The knowledge of a population’s culture contributes in cultural competence of the health professional who offers services in the multicultural societies of our days.

Αναφορές – References
1. Kenzies H.: Stress and the Crisis of Modern Life. Douglas & McIntyre, Vancouver

2. Stewart I.M.: Coronary disease and modern stress. Int. J. Epidemiol. 31: 1103-1107 (2002)

3. Giddens Α.: Κοινωνιολογία. Gutenberg, Αθήνα, 2002

4. Freud S.: Civilization and Its Discontents. Penguin, London, 2002

5. Fontana A., Rosenheck R.: Improving the efficiency of outpatient treatment for posttraumatic stress disorder. Admin. Policy Ment. Health Ment. Health Serv. Res. 23: 197-210 (1996)

6. Seyle H.: A syndrome produced by diverse nocious agents. Nature 138: 32-40 (1936)

7. Mechanic D.: The study of social stress and its relationship to disease. In: (D. Mechanic, ed.) Medical Sociology. Free Press, New York, 1968

8. Chrousos G.P.: Stress and disorders of the stress system. Nat. Rev. Endocrinol. 5: 374-381 (2009)

9. Chrousos G.P.: Stressors, stress, and neuroendocrine integration of the adaptive response. The 1997 Hans Selye Memorial Lecture. Ann. N.Y. Acad. Sci. 851: 311-335 (1998)

10. Munz D.C., Kohler J.M., Greenberg C.I.: Effectiveness of a comprehensive worksite stress management program: Combining organizational and individual interventions. Int. J. Stress Manag. 8: 49-62 (2001)

11. Weiss S.J.: Stressors experienced by family caregivers of children with pervasive developmental disorders. Child Psychiatry Human Development 21: 203-216 (1991)

12. Anastopoulos A.D., Shelton T.L., DuPaul G.J., Guevremont D.C.: Parent training for attention-deficit hyperactivity disorder: Its impact on parent functioning, J. Abnorm. Child Psychol. 21: 581-596 (1993)

13. Fairbank J.A., Nicholson R.A.: Theoretical and empirical issues in the treatment of post-traumatic stress disorder in Vietnam veterans. J. Clin. Psychol. 43: 44-45 (1987)

14. Myles B.S.: Behavioral forms of stress management for individuals with Asperger syndrome. Child Adolesc. Psychiatr. Clin. N. Am. 12: 123-141 (2003)

15. Robinson L.: Stress and anxiety. Nurs. Clin. N. Am. 25: 935-943 (1990)

16. Papadopoulos I., Tilki M., Taylor G.: Transcultural care. A guide for health care professionals. Quay Publications. Dinton, Wilts, 1998

17. Kreuter M.W., Lukwago S.N., Bucholtz D.C., Clark E.M., Sanders-Thomson V.: Achieving cultural appropriateness in health promotion programs: targeted and tailored approaches. Health Education Behavior 30: 133-146 (2003)

18. Κάρλου Χ., Ράμμου Π.: Η Επίδραση της κουλτούρας στον προσυμπτωματικό έλεγχο του ουροποιογεννητικού και πεπτικού καρκίνου. Νοσηλευτική 48: 367-378 (2009)

19. Ζαρταλούδη Α.: Διαπολιτισμική διερεύνηση του πένθους και του θρήνου. Interscientific Health Care 2: 55-63 (2010)

20. Κούτα Χ.: Υγεία και κουλτούρα. Νοσηλευτική 46: 176-180 (2007)

21. Papadopoulos I.: Health and illness beliefs of Greek Cypriots living in London. J. Adv. Nurs. 29: 1097-1104 (1999)

22. Hammersley M., Atkinson P. (Eds): Ethnography: Principles in Practice. 2nd ed., Routledge, London, 1995

23. Strauss A., Corbin J. (Eds): Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. 2nd ed., SAGE, London, 1998

24. Fairclough N. (Ed.): Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research. Routledge, London, 2003

25. Μπαμπινιώτης Γ.: Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Γ’ Έκδοση, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, 2008

26. Χριστοδουλάκης Σ.: Κρητικές Μαντινάδες: Ο τρόπος σκέψης και ζωής των κατοίκων της μεγαλονήσου μέσα από τις μαντινάδες τους. Ίαμβος, Αθήνα, 2009

27. Ευσταθιάδης Σ.: Τα Τραγούδια του Ποντιακού Λαού Πολύτιμο Κεφάλαιο της Λαογραφίας μας. Αφοί Κυριακίδη, 1992

28. Norris C. (Ed.): Deconstruction: Theory and Practice. Routledge, London, 2002

29. Sarri K., Tzanakis N., Linardakis M., Mamalakis G., Kafatos A.: Effects of Greek Orthodox Christian Church fasting on serum lipids and obesity. BMC Public Health 3: 16 (2003)

30. Chliaoutakis J., Drakou I., Gnardellis C., Galariotou S., Carra H., Chliaoutaki M.: Greek Christian Orthodox Ecclesiastical Lifestyle: could it be become a patterns of health-related behavior? Prevent. Med. 34: 428-435 (2002)

31. Darviri C., Demakakos P., Tigani X., Charizani F., Tsiou C.T.C., Chliaoutakis J., et al.: Psychosocial dimensions of exceptional longevity: A qualitative exploration of centenarians’ experiences, personality, and life strategies. Int. J. Aging Human Dev. 69: 109-118 (2009)

32. Lim C., Putnam R.D.: Religion, Social Networks, and Life Satisfaction. Am. Sociol. Rev. 75: 914-933 (2010)

33. Guzzetta C.E.: Effects of relaxation and music therapy on patients in a coronary care unit with presumptive acute myocardial infarction. Heart Lung 18: 609-616 (1989)

34. Burns S.J., Harbuz M.S., Hucklebridge F., Bunt L.: A pilot study into the therapeutic effects of music therapy at a cancer help center. Altern. Ther. Health Med. 7: 48-56 (2001)

35. Frey W.H, et al.: Crying behavior in the human adult. Integrative Psychiatry 1: 94-98 (1983)

36. Scott R.J., Rose R.B.: Effect of Psychoprophylaxis (Lamaze Preparation) on Labor and Delivery in Primiparas. N. Engl. J. Med. 294: 1205-1207 (1976)

37. Τσάκωνα Ι., Σκαπινάκης Π., Δαμίγος Δ., Μαυρέας Β.: Αποτελεσματικότητα γνωστικο-συμπεριφορικής θεραπείας σε κεφαλαλγία τύπου τάσεως, ημικρανία και κροταφογνα-θικό σύνδρομο. Εγκέφαλος 46: 121-128 (2009)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
Chemical Abstracts

Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.