Τόμος 27 (2009) – Τεύχος 2 – Άρθρο 2 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 27 (2009) – Issue 2 – Article 2 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Από | | Άρθρο - Article, Μαρία Μεταξά,Maria Metaxa, Πλήρες Κείμενο στα Ελληνικά - Full Text in Greek, Φωτούλα Μπαμπάτσικου - Fotoula Babatsikou, Χαρίλαος Κουτής - Charilaos Koutis
Τίτλος – Title

Επιδημιολογία της Υπερλιπιδαιμίας στην Τρίτη Ηλικία

Epidemiology of Hyperlipidemia in Elderly
Συγγραφέας – Author

Φωτούλα Μπαμπάτσικου1, Μαρία Μεταξά1, Χαρίλαος Κουτής2

1Τμήμα Νοσηλευτικής Α΄, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Αθήνα, Ελλάς
2Εργαστήριο Επιδημιολογίας, Τμήμα Δημοσίας Υγιεινής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας, Αθήνα, Ελλάς

Fotoula Babatsikou1, Maria Metaxa1, Charilaos Koutis2

1Department of Nursing A’, 2Laboratory of Epidemiology, Department of Public Hygiene, Technological Educational Institution (T.E.I.) of Athens, Egaleo, Athens, Hellas
Παραπομπή – Citation

Μπαμπάτσικου,Φ., Μεταξά,Μ., Κουτής,Χ. : Επιδημιολογία της Υπερλιπιδαιμίας στην Τρίτη Ηλικία, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 27: 137-142 (2009)

BabatsikouF., Metaxa,M., Koutis,Ch. : Epidemiology of Hyperlipidemia in Elderly, Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 27: 137-142 (2009)
Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
15 Μαίου 2009 – 2009-05-15
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €) –
Digital Type: pdf (15 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Υπερλιπιδαιμία, επιδημιολογία, ηλικιωμένοι, επιπολασμός
Hyperlipidemia, epidemiology, elderly, prevalence
Λοιποί Όροι – Other Terms

‘Αρθρο

Article
Περίληψη – Summary

Η υπερλιπιδαιμία και ειδικότερα η υπερχοληστερολαιμία, θεωρείται ένας από τους βασικότερους και περισσότερο τεκμηριωμένους παράγοντες κινδύνου για αθηρωμάτωση και νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος. Η αυξημένη χοληστερόλη αποτελεί έναν από τους βασικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στη γένεση ή και στην εξέλιξη της αρτηριοσκλήρυνσης, ειδικά όταν συνδυάζεται με υψηλές τιμές LDL και χαμηλές τιμές HDL χοληστερόλης. Μελέτες που μπορεί να αφορούν τον ίδιο πληθυσμό ηλικιωμένων ή και διαφόρους πληθυσμούς, συνδέουν τη χοληστερόλη με την εμφάνιση της στεφανιαίας νοσηρότητας και θνησιμότητας και όλες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η ισχαιμική καρδιοπάθεια είναι συχνότερη σε πληθυσμούς που καταναλίσκουν δίαιτες πλούσιες σε κεκορεσμένα λίπη και χοληστερόλη και έχουν σχετικά υψηλά επίπεδα χοληστερόλης αίματος. Τα κορεσμένα λιπίδια και οι σκληρές μαργαρίνες που περιέχουν trans-λιπαρά οξέα αυξάνουν την LDL χοληστερόλη στο αίμα, με εξαίρεση τα κορεσμένα λίπη που έχουν ως βάση το στεατικό οξύ και τη μειώνουν. Αντίθετα τα μονοακόρεστα λιπίδια και τα πολυακόρεστα τη μειώνουν. Επιπλέον τα μονοακόρεστα δεν επηρεάζουν την στάθμη της HDL χοληστερόλης, αντίθετα με τα πολυακόρεστα που τείνουν να την μειώσουν. Οι διατροφικές συνήθειες των ηλικιωμένων απέχουν από το υγιεινό πρότυπο διατροφής (Π.Ο.Υ.). Αυτό φαίνεται να σχετίζεται με αυξημένο επιπολασμό της υπερχοληστερολαιμίας.

Hyperlipidemia and especially hypercholesterolemia is considered to be one of the most important and well-documented risk factors for atheromatosis and for cardiovascular diseases development. High levels of cholesterol contribute to the development and/or the progression of atherosclerosis, especially in the case of a combination of high LDL levels and low HDL cholesterol levels. Numerous studies conducted in the same or different populations of the elderly conclude that high cholesterol levels are being associated with high cardiovascular disease mortality and morbidity rates. Another common conclusion is that ischaemic heart disease is more frequent in populations that follow diets rich in saturated fats and cholesterol, these populations present high blood cholesterol levels. The saturated fats and hard margarines containing trans-fatty acids increase blood LDL, at this point it should be mentioned that stearic acid, although a saturated fat, reduces LDL. On the contrary, monosaturated and polysaturated fats decrease its levels. Furthermore, monosaturated fats do not influence HDL levels, contrary to the polysaturated fats that tend to reduce them. The nutritional habits of the elderly are far removed from the WHO dietary guidelines. This deviation was associated with increased prevalence of hypercholesterolemia in these people.
Αναφορές – References
 1. Badimon J.J., Fuster V., Chesebro J.H., Badimon L.: Coronary atherosclerosis. A multifactorial disease. Circulation 87(3 Suppl): II3-II16 (1993)

2. Κρεμαστινός Δ.: Καρδιολογία. Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα (2005)

3. Στεφανάδης Χ.: Παθήσεις της Καρδιάς. Τόμος Ι, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα.119-193 (2005)

4. Keys A.: Coronary heart disease in Seven Countries. Circulation 41(Suppl 4): 1-211 (1970)

5. Jeppesen J., Hein H.O., Suadicani P., Gyntelberg F.: Relation of high TG-low HDL cholesterol to the incidence of ischemic heart disease. An 8-year follow-up in the Copenhagen Male Study. Arterioscler. Tromb. Vasc. Biol. 17: 1114-1120 (1997)

6. de Backer G., de Backer D., Kornitzer M.: Epidemiological aspects of high-density lipoprotein cholesterol. Atherosclerosis 137(Suppl): S1-S6 (1998)

7. Jelakovic B., Laganovic M., Kuzmanic D.: Lipoprotein (a) – a mysterious factor in atherogenesis. Lijec Vjesn. 124(11-12): 366-371 (2002)

8. Executive Summary of the Third Report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) Expert Panel on Detection, Evaluation and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults (Adult Treatment Panel III). JAMA 285: 2486-2497 (2001)

9. Πίτσαβος Χ.: Διαταραχές των λιπιδίων. Στο: (Στεφανάδης Χ., συγρ.) Παθήσεις της Καρδιάς. Τόμος Ι. Σελ. 349-365, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης, Αθήνα, 2005

10. Assmann G., Gullen P., Schulte H.: The Munster Heart study (PROCAM). Results of follow-up at 8-years. Eur. Heart J. 19(Suppl A): A2-A11 (1998)

11. Κυρίτση Φ., Κυριακάκη Ζ., Τσίου Χ., Κοττεάκου Λ., Γιαννακοπούλου Γ., Σταραμοπούλου Ε.: Μελέτη ανίχνευσης προδιαθεσικών παραγόντων στεφανιαίας νόσου σε αστικό πληθυσμό. Νοσηλευτική 45: 235-247 (2006)

12. Πλέσσας Σ.: Διαιτητική του Ανθρώπου. Εκδόσεις ΦΑΡΜΑΚΟΝ-ΤΥΠΟΣ. Αθήνα, 1998

13. De Lorgeril M., Salen P., Martin J-L., Monjaud I., Delaye J., Mamelle N.: Mediterranean diet, traditional risk factors and the rate of cardiovascular complications after myocardial infarction. Final report of the Lyon Diet Heart Study. Circulation 99: 779-785 (1999)

14. Pitsavos C., Panagiotakos DB., Chrysohoou C., Skoumas J., Papaioannou I., Stefanadis C., Toutouzas P.: The effect of Mediterranean diet on the risk of the development of acute coronary syndromes in hypercholesterolemic people: a case-control study (CARDIO2000). Coron. Artery Dis. 13: 295-300 (2002)

15. Trichopoulou A., Costacou T., Bamia C., Trichopoulos D.: Adherence to a Mediterranean diet and survival in a Greek population. N. Engl. J. Med. 348: 2599-2608 (2003)

16. Κουτής Χ., Μπαμπάτσικου Φ., Πόγγας Ν.: Διατροφή και διατροφικές συνήθειες των φοιτητών. Ιατρικά Χρονικά 24: 281-283 (2001)

17. Τριχόπουλος Δ., Πετρίδου Ε.: Επιδημιολογία και πρό-ληψη στεφανιαίας νόσου. Στο: (Τριχόπουλος Δ, Καλαποθάκη Β, Πετρίδου Ε, επιστ. συντονιστές) Προληπτική Ιατρική και Δημόσια Υγεία. Σελ. 99-123, Εκδόσεις ΖΗΤΑ, Αθήνα, 2001

18. Lavie C.J., Milani R.V., Boykin C.: Marked benefits of cardiac rehabilitation abd exercise training in a large elderly cohort (abstract). Am. J. Cardiol. 23: 439A (1994)

19. Μπαμπάτσικου Φ.: Κατάσταση υγείας και Προσδιοριστικοί παράγοντες σε ηλικιωμένους. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα, 2007

20. Hokanson J.E., Austin M.A.: Plasma triglyceride level is a risk factor for cardiovascular disease independent of high-density lipoprotein cholesterol level: a meta-analysis of population-based prospective studies. J. Cardiovasc. Risk. 3: 213-219 (1996)

21. Κουτής Χ.: Επιδημιολογικές Παράμετροι Στεφανιαίας Νόσου. Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα (1992)

22. Liao Y., McGee D..L, Cooper R.S. et al.: How generalizable are coronary risk prediction models? Comparison of Framingham and two national cohorts. Am. Heart J. 137: 837-845 (1999)

23. Keys A., Menotti A., Aravanis C., Blackburn H. et al.: The Seven Countries Study: 2.289 deaths in 15 years. Prev. Med. 13: 141-154 (1984)

24. Pyorala K.: Assessment of coronary heart disease risk in populations with different levels of risk. Eur. Heart J. 21: 365-370 (2000)

25. Houterman S., Verschuren W.M., Giampaoli S., Nissinen A. et al.: Total but not high-density lipoprotein cholesterol is consistently associated with coronary heart disease mortality in elderly men in Finland, Italy and the Netheerlands. Epidemiology 11: 327-332 (2000)

26. Anderson K.M., Castelli W.P, Levy D.: Cholesterol and mortality. 30 years of follow-up from the Framingham study. JAMA 257: 2176-2180 (1987)

27. Robertson T.L., Kato H., Gordon T., Kagan A. et al.: Epidemiologic studies of coronary heart disease and stroke in Japanese men living in Japan, Hawaii and California. Coronary heart disease risk factors in Japan and Hawaii. Am. J. Cardiol. 39: 244-249 (1977)

28. Kafatos A., Diacatou A., Voukiklaris G., Nikolakakis G., et al.: Heart disease risk-factor status and dietary changes in the Cretan population over the past 30y: the Seven Countries study. Am. J. Clin. 65: 1882-1886 (1997)

29. Krumholz H.M., Seeman T.E., Merrill S.S., Mendes de Leon C.F. et al.: Lack of association between cholesterol and coronary heart disease mortality and morbidity and all-cause mortality in persons older than 70 years. JAMA 272: 1335-1340 (1994)

30. Volpato S, Leveille SG, Corti MC, Harris TB et al. The value of serum albumin and high-density lipoprotein cholesterol in defining mortality risk in older persons with low serum cholesterol. J. Am. Geriatr. Soc. 49: 1142-1147 (2001)

31. Lindholm L.H., Koutis A.D., Lionis C., Vlachonocolis I., et al.: Risk factors for ischaemic heart disease in Greek population. A cross-sectional study of men and women living in the village of Spili in Crete. Eur. Heart J. 13: 291-298 (1992)

32. Voukiklaris G.E., Kafatos A., Dontas A.S.: Changing prevalence of coronary heart disease risk factors and cardiovascular disease in men of rural area of Crete from 1960 to 1991. Angiology 47: 43-49 (1996)

33. Richter D., Andrikopoulos G., Needman C., et al.: Coronary artery disease risk factor profile and therapeutic compliance rates amongst the Greek population. Data from ‘Rafina study’. Eur. Heart J. 21(Suppl): 693(abstract) (2000)

34. Pitsavos C., Panagiotakos D.B., Chrysohoou C., Stefanadis C.: Epidemiology of cardiovascular risk factors in Greece: aims, design and baseline characteristics of the ATTICA study. BMC Public Health 3: 32 (2003)

35. Panagiotakos D.B., Chrysohoou C., Pitsavos C., Skoumas J., Zeimbekis A., Papaioanou I., Papadimitriou L., Toutouza M., Toutouzas .P, Stefanadis C.: The prevalence of clinical and biochemical markers related to cardiovascular disease: Design and preliminary results from the ATTICA study. Hellenic J. Cardiol. 44: 308-316 (2003)

36. Graca P.: Dietary guidelines and food nutrient intakes in Portugal. Br. J. Nutr. 81: S99-S103 (1999)

37. Volatier J., Verger P.: Recent national French food and nutrient intake data. Br. J. Nutr. 81: S57-S59 (1999)

38. Valsta L.: Food-based dietary guidelines for Finland- a staged approach. Br. J. Nutr. 81: S49-S55 (1999)

39. Bates C.J., Prentice A., Finch S.: Gender differences in food and nutrient intakes and status incides from the National diet and Nutrition Survey of people aged 65 years and over. Eur. J. Clin. Nutr. 53: 694-699 (1999)

40. Costa J., Borges M., Oliveira E., Gouveia M., Carneiro A.V.: Incidence and prevalence of hypercholesterolemia in Portugal: a systematic review. Part I. Rev. Port. Cardiol. 22: 569-577(2003)

41. Gabriel R., Saiz C., Susi R., Alonso M., Vega S, Lopez I., Cruz Cardenal M.M., et al.: EPICARDIAN Study: Epidemiology of lipid profile of the Spanish elderly population: the EPICARDIAN study. Med. Clin. (Barc). 122: 605-609 (2004)

42. Polychronopoulos E., Panagiotakos D., Polystipioti A.: Diet, lifestyle factors and hypercholesterolemia in elderly men and women from Cyprus. BMC Lipids in Health and Disease 4: 17(2005)

43. Benetou V., Chloptsios Y., Zavitsanos X., Karalis D. et al.: Total cholesterol and HDL-cholesterol in relation to socioeconomic status in a sample of 11.645 Greek adults: the EPIC study in Greece. European Prospective Investigation into Nutrition and Cancer. Scand. J. Public. Health 28: 260-265 (2000)

44. Sempos C.T., Cleeman J.I., Carroll M.D., Johnson C.L. et al.: Prevalence of high blood cholesterol among US adults an update based on guidelines from the second report of the National Cholesterol Education Program Adult treatment panel. JAMA 269: 3009-3014 (1993)

45. Yamamoto A., Horibe H., Mabuchi H., Kita T. et al.: Analysis of serum lipids levels in Japanese men and women according to body mass index. Increase in risk of atherosclerosis in postmenopausal women. Research Group on serum Lipid Survey 1990 in Japan. Atherosclerosis 143: 55-73(1999)

46. Bullen C., Simmons G., Trye P., Lay-Yee R. et al.: Cardiovascular disease risk factors in 65-84 years old men and women: results from the Auckland University Heart and Health study 1993-4. N. Z. Med. J. 111(1058): 4-7 (1998)

47. Burchfiel C.M., Abbott R.D., Sharp D.S., Curb J.D. et al.: Distribution and correlates of lipids and lipoproteins in elderly Japanese-American men. The Honolulu Heart Program. Arterioscler. Tromb. Vasc. Biol. 16: 1356-1364 (1996)

48. Austin M.A., Rodriguez B.L., McKnight B., McNeely M.J. et al.: Low-density lipoprotein particle size, triglycerides and high-density lipoprotein cholesterol as risk factors for coronary heart disease in older Japanese-American men. Am. J. Cardiol. 8: 412-416 (2000)

49. Brown G., Albers J.J., Fisher L.D., Shaefer S.M. et al.: Regression of coronary artery disease as a result of intesive lipid-lowering therapy in men with high levels of apolipoprotein B. N. Engl. J. Med. 323: 1289-1298 (1990)

50. Traissac T., Salzmann M., Raifray M., Emeriau J.P. et al.: Significance of cholesterol levels in patients 75 years or older. Presse Méd. 34(20 Pt 1): 1525-1532 (2005)

51. Law M.R., Wald N.J., Thompson S.G.: By how much and how quickly does reduction in serum cholesterol concentration lower risk of ischaemic heart disease? BMJ 308(6925): 367-372 (1994)

52. Lindenstrom E., Boysen G., Nyoboe J.: Influence of total cholesterol, high density lipoprotein cholesterol and triglycerides on risk of cerebrovascular disease: the Copenhagen City Heart study. BMJ 309(6946): 11-15 (1994)

53. Neaton J.D., Blackburn H., Jacobs D., et al.: Assessing possible hazards of reducing serum cholesterol. Br. Med. J. 308: 373-379 (1994)

54. Iribarren C., Reed D.M., Burchfiel C.M., Dwyer J.H.: Serum total cholesterol and mortality. Confounding factors and risk modification in Japanese-American men. JAMA 273: 1926-1932 (1995)

55. Sacco R.L., Benson R.T., Kargman D.E., Boden-Albala B., Tuck C., et al.: High-density lipoprotein cholesterol and ischemic stroke in the elderly: the northern Manhattan Stroke Study. JAMA 285: 2729-2735 (2001)

56. Aronow W.S. and Ahn C.: Risk factors for new atherothrombotic brain infarction in older Hispanic men and women. J. Gerontol. A. Biol. Sci. Med. Sci. 57(1): M 61-63 (2002)

57. Ross S.D., Allen I.E., Connelly J.E., Korenblat B.M., et al.: Clinical outcomes in statin treatment trials: a metaanalysis. Arch. Intern. Med. 159: 1793-1802 (1999)

58. Aronow W.S., Ahn C., Gutstein H.: Incidence of new atherothrombotic brain infarction in older persons with prior myocardial infarction and serum low-density lipoprotein cholesterol >or= 125 mg/dl treated with statins versus no lipid- lowering drug. J. Gerontol. A. Biol. Sci. Med. Sci. 57(5): M 333-335 (2002)

59. Gillman M.W., Cupples L.A., Gagnon D., Posner B.M., et al.: Protective effect of fruits and vegetables on development of stroke in men. JAMA 273: 1113-1117 (1995)

60. Mozaffarian D., Kumanyika S.K., Lemaitre R.N., Olson J.L., et al.: Cereal, fruit and vegetable fiber intake and the risk of cardiovascular disease in elderly individuals. JAMA 289: 1659-1666 (2003)

61. Suk S.H., Sacco R.L., Boden-Albala B., Cheun J.F., Pittman J.G., et al.: Abdominal obesity and risk of ischemic stroke: the Northern Manhattan Stroke Study. Stroke 34: 1586-1592 (2003)

62. Goya Wannamethee S., Shaper A.G., Whincup P.H., Walker M.: Overweight and obesity and the burden of disease and disability in elderly men. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 28:1374-1382 (2004)

63. Lee I.M., Hennekens C.H., Berger K., Buring J.E., Manson J.E.: Exercise and risk of stroke in male physicians. Stroke 30: 1-6 (1999)

64. Rodriguez C.J., Sacco R.L., Sciacca R.R., Boden-Albala B., et al.: Physical activity attenuates the effect of increased left ventricular mass on the risk of ischemic stroke: The Northern Manhattan Stroke Study. J. Am. Coll. Cardiol. 39: 1482-1488 (2002)
65. Austin MA. Plasma triglyceride and Coronary heart disease. Arterioscler. Thromb. 11: 2-14 (1991)

66. Wilson P.W.F., Anderson K.M., Castelli W.P.: The impact of triglycerides on coronary heart disease: the Framingham study. In: (Gotto A.M.,Jr, Paoletti R., eds) Atherosclerosis Reviews. New York, NY: Raven Press. 22: 5963 (1991)

67. Jeppesen J., Hein H.O., Suadicani P., Gyntelberg F.: Triglycerides concentration and ischemic heart disease: an eight-year follow-up up in the Copenhagen Male Study. Circulation 97: 1029-1036 (1998)

68. Durrington P.N.: Triglycerides are more important in atherosclerosis than epidemiology has suggested. Atherosclerosis 141(Suppl 1): S57-S62 (1998)

69. Imke C., Rodriquez B.L., Grove J.S., McNamara J.R. et al.: Are remnant-like particles independent predictors of coronary heart disease incidence? The Honolulu Heart study. Arterioscler. Tromb. Vasc. Biol. 25: 1718-1722 (2005)

70. Ulmer H., Kelleher C., Diem G., Concin H.: Why Eve is not Adam: prospective follow-up in 149650 women and men of cholesterol and other risk factors related to cardiovascular and all-cause mortality. J. Womens Health (Larchmt). 13(1): 41-53 (2004)

71. Laakso M., Lehto S., Penttila I., Pyorala K.: Lipids and lipoprotein predicting coronary heart disease mortality and morbidity in patients with non-insulin-dependent diabetes. Circulation 88(Pt 1): 1421-1430 (1993)

72. Yoshito G., Hirano Τ., Kazumi T.: Dyslipidemia in diabetes mellitus. Diabetes Res. Clin. Pract. 33: 1-14 (1996)

 

 

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
• Chemical Abstracts

• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr

 

Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.