Τόμος 24 (2006) – Τεύχος 2 – Άρθρο 2 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 24 (2006) – Issue 2 – Article 2 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Από | | Άρθρο - Article, Ευαγγελία Πρωτόπαπα - Evangelia Protopapa, Κλεάνθη Γουρουντή - Kleanthi Gourounti, Πλήρες Κείμενο στα Ελληνικά - Full Text in Greek
Τίτλος – Title

Ορμονικοί Διαταράκτες και Καρκίνος του Μαστού

Hormone Disruptors and Breast Cancer
Συγγραφέας – Author

Κλεάνθη Γουρουντή, Ευαγγελία Πρωτόπαπα

Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΤΕΙ) Αθήνας, Αθήνα, Ελλάς

Kleanthi Gourounti, Evangelia Proto­papa

Faculty of Health and Caring Professions, Tech­nological Educa­tional Institution (TEI) of Athens, Athens, Hellas
Παραπομπή – Citation
Γουρουντή,Κ., Πρωτόπαπα,Ε. : Ορμονικοί Διαταράκτες και Καρκίνος του Μαστού, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 24: 103-108 (2006)
Gourounti,K., Proto­papa,E. : Hormone Disruptors and Breast Cancer, Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 24: 103-108 (2006)
Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
15 Σεπτεμβρίου 2006 – 2006-09-15
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Ηλεκτρονική Μορφή: pdf (15 €) –
Digital Type: pdf (15 €)
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Καρκίνος μαστού, ορμονικοί διαταράκτες, οργανοχλωριούχες ουσίες, ορμόνες, οιστρογόνα, κίνδυνος, περιβάλλον
Breast cancer, hormonal disrupters, organochlorine compounds, hormones, estrogens, risk, environment
Λοιποί Όροι – Other Terms

Άρθρο

Article
Περίληψη – Summary

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνή μορφή καρκίνου στις γυναίκες και την πρώτη αιτία θανάτου των γυναικών ηλικίας μεταξύ 35-54 ετών. Η συνεχόμενη αύξηση της εμφάνισης του καρκίνου του μαστού οδήγησε στην περάτωση μελετών με σκοπό την αναγνώριση περισσοτέρων προδιαθεσικών παραγόντων. Οι γνωστοί μέχρι σήμερα προδιαθεσικοί παράγοντες σχετίζονται με την έκθεση σε ενδογενή ή εξωγενή στεροειδής ορμόνες (οιστρογόνα, προγεστερόνη). Αποτέλεσμα των ανωτέρω ήταν η διερεύνηση χημικών ουσιών, που δρουν ως ορμονικοί διαταράκτες, να θεωρείται σκόπιμη. Σύμφωνα με την Επιστημονική Επιτροπή Τοξικολογίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορμονικός διαταράκτης ορίζεται κάθε εξωγενής ουσία ή μίγμα ουσιών που μπορεί να επηρεάσει την ισορροπία του ενδοκρινικού συστήματος και κατ’ επέκταση να επιδράσει δυσμενώς στον οργανισμό ή στους απογόνους του. Πολλές επιδημιολογικές μελέτες ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 με σκοπό τη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των συγκεντρώσεων των ορμονικών διαταρακτών (κυρίως των παρασιτοκτόνων και των πολυχλωριωμένων βυφαινυλίων) και του κίνδυνου εμφάνισης του καρκίνου του μαστού. Οι περισσότερες επιδημιολογικές μελέτες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα επίπεδα των PCBs και παρασιτοκτόνων (DDE) στο αίμα ή στο λιπώδη ιστό του μαστού είναι τα ίδια σε γυναίκες με ή χωρίς καρκίνο του μαστού. Παρά την συνοχή των αποτελεσμάτων των ανωτέρω επιδημιολογικών ερευνών δεν πρέπει να παραλειφθεί η ύπαρξη περιορισμών (περιορισμένη γνώση για την χρονική στιγμή της έκθεσης, αβέβαιη καταλληλότητα του γυναικείου πληθυσμού που χρησιμοποιείται ως μάρτυρας). Επίσης θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι ο άνθρωπος εκτίθεται ταυτοχρόνως σε δεκάδες χημικές, η δράση των οποίων δεν είναι μεμονωμένη αλλά μάλλον συνεργική. Τελικά η αθροιστική/ συνεργική τους δράση μπορεί να συμβάλει στο συνολικό οιστρογονικό φορτίο το οποίο φαίνεται ότι καθορίζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού. Έτσι λοιπόν μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι χρειάζεται να γίνει περαιτέρω έρευνα για την μελέτη της συνεργικής και συνδυαστικής δράσης των διαφόρων χημικών ουσιών.

Breast cancer is the most common cancer in the female population and the first cause of death among women between 35-54 years old. Rising incidences of the breast cancer have lead a search with aim to identify more risk factors of breast cancer. Risk factors, which are known today, associated with the exposure to endogenous or ex­ogenous steroid hormones (estrogens, progester­one). As a result, the investigation of hormonally active compounds is purposive. Many epidemiol­ogical studies started in the beginning of 90’ with the aim to investigate the association between the exposure to hormone disruptors (mainly the PCBs and pesticides) and breast cancer risk. The majority of the studies have concluded that the levels of PCBs and pesticides (DDT) in blood and in adipose tissue are the same between women with and with­out breast cancer. Although the consistency of the above results we should consider the limitations of the studies (limited knowledge about the time of exposure, suitability of group of women that have been used as control group). It should be also con­sidered that humans are simultaneously exposed to a number of estrogen like chemicals that do not act in isolation. Their combined/mixture effect may finally contribute to the total estrogenic load. Thus, it could be concluded that further research should be conducted in order to investigate the mixture effect of estrogen like chemicals.
Αναφορές – References
 1. Parkin D., Bray F., Devesa S.: Cancer burden in the year 2000. The global picture. Eur. J. Cancer 37: S4-S66 (2001)

2. National Cancer Institute: SEER Cancer Statistics Re­view (1973-1995). Bethesda, MD: National Cancer Insti­tute, 1999

3. Nkondjock A., Ghadirian P.: Risk factors and risk reduc­tion of breast cancer. Med. Sci. 21: 175-180 (2005)

4. Brody J., Rudel R.: Environmental pollutants and breast cancer. Environ. Health Perspect. 111: 1007-1019 (2003)

5. Althuis M., Dozier J., Anderson W., Devesa D., Brinton L.: Global trends in breast cancer incidence and mortality 1973-1997. Int. J. Epidemiol. 34: 405-412 (2005)

6. Ursin G., Bernstein L., Pike M.: Breast cancer. In: Can­cer Surveys (Doll R., Fraumeni J., Muir C. eds). Pp. 241-264, Plainview, NY: Cold Spring Harbor Laboratory Press, 1994

7. Spratt J., Donegan W., Sigdestad C.: Epidemiology and etiology. In: Cancer of the Breast (Donegan W., Spratt J. eds) 4th edition. Philadelphia: W B Sanders Company, 1995

8. Coyle Y.M.: The effect of environment on breast cancer risk. Breast Cancer Res. Treat. 84: 273-288 (2004)

9. Key T., Verkasalo P., Banks E.: Epidemiology of breast cancer. Lancet 2: 133 (2001)

10. Bernstein L., Allen M., Anton-Culver H., Deapan D., Horn-Ross P., Peel D., et al.: High breast cancer incidence rates among California Teachers Study (United States). Cancer Causes Control 13: 625-635 (2002)

11. Russo I., Russo J.: Mammary gland neoplasia in long term rodent studies. Environ. Health Perspect. 104: 938-967 (1996)

12. Barrett J.: Mechanisms of multistep carcinogenesis and carcinogen risk assessment. Environm Health Per­spect 11: 9-20 (1993)

13. Madigan M., Ziegler R., Benichou J., Byrne C., Hoover R.: Proportion of breast cancer caese in the United States explained by well established risk factors. JNCI 87: 1681 (1995)

14. Lichtenstein P., Holm N., Verkasalo P., Iliadou A., Kaprio J., et al.: Environmental and heritable factors in the causation of cancer. N. Eng. J. Med. 343: 78-85 (2000)

15. Allen E., Doisy E.: An ovarian hormone: preliminary report on its localisation, extraction and partial purification and actions in test animals. JAMA 81: 819 (1923)

16. Burlington H., Lindeman V.: Effect of DDT on testes and secondary characters of white leghorn cockerels. Proc. Soc. Exper. Biol. Med. 74: 48-51 (1950)

17. Baker V.: Endocrine disrupters-testing strategies to assess human hazard. Toxicology in Vitro 15: 413-419 (2001)

18. Jobling S., Reynolds T., White R., Parker M., Sumpter J.: A variety of environmentally persistent chemicals, in­cluding some phthalate plasticizers, are weakly estrogenic. Environ. Health Perspect. 103: 582-587 (1995)

19. Soto A., Sonnenschein C., Chung K., Fernandez M., Olea N., Serrano F.: The E-SCREEN assay as a tool to identify estrogens: an update on estrogenic environmental pollutants. Environ. Health Perspect. 103: 113-122 (1995)

20. Nishihara T., Nishikawa J., Kanayama T., Dakeyama F., Saito K., Imagawa M., et al.: Estrogenic activities of 517 chemicals by yeast two-hydric assay. J. Health Sci. 46: 282-298 (2000)

21. Davis D., Bradlow H., Wolff M., Woodruff T., Hoel D., Anton-Culver H.: Medical hypothesis: xenoestrogens as preventable causes of breast cancer. Environ. Health Perspect. 101: 372-377 (1993)

22. Falck J., Ricci A., Wolff M., Godbold J., Deckers P.: Pesticides and polychlorinated biphenyl residues in human breast lipids and their relation to breast cancer. Arch. Envi­ron Health 47: 143-146 (1992)

23. Wolff M., Toniolo P., Lee E., Rivera M., Dublin N.: Blood levels of organochlorine residues and risk of breast cancer. JNCI 85: 648 (1993)

24. Dewailly E., Dobin S., Verreault R., Ayotte P., Sauve L., Morin L., Brisson J.: High organochlorine body burden in women with estrogen receptor-positive breast cancer. JNCI 86: 232-234 (1994)

25. Moysich K., Ambrosone C., Vena J., Shields P., Men­dola P., Kostyniak P., et al.: Environmental organochlorine exposure and postmenopausal breast cancer risk. Cancer Epidemiol. Biomark. Prev. 7: 181-188 (1998)

26. Demers A., Ayote P., Brisson J., Dodin S., Robert J., Dewailly E.: Risk and aggressiveness of breast cancer in relation to plasma organochlorine concentrations. Cancer Epidemiol. Biomark. Prev. 9: 161-66 (2000)

27. Woolcott C., Aronson K., Hanna W., SenGupta S., McCready D., Sterns E., Miller A.: Organochlorines and breast cancer risk by receptor status, tumor size and grade (Canada). Cancer Causes Control 12: 395-404 (2001)

28. Mitra A., Faruque F., Avis A.: Breast cancer and envi­ronmental risks: where is the link? J. Environ. Health 66(7): 24-32 (2004)

29. Ibarluzea J., Fernandez M., Santa-Marina L., Olea Serrano M., Rivas A. et al.: Breast cancer risk and the combined effect of environmental estrogens. Cancer Causes Control 15: 591-600 (2004)

30. Zheng T., Holford T., Tessari J., Mayne S., Owens P., Ward B., Carter D., Boyle P., et al.: Breast cancer risk associated with congeners of polychlorinated biphenyls. Am. J. Epidemiol. 152: 50-58 (2000)

31. Stellman S., Djordjevic M., Britton J., Muscat J., Citron M., Kemeny M., Busch E., Gong L.: Breast cancer risk in relation to adipose concentrations of organochlorine pesti­cides and polychlorinated biphenyls in Long Island, New York. Cancer Epidemiol. Biomark. Prev. 9: 1241-1249 (2000).

32. Ward M., Nuckols J., Weigel S., Maxwell S., Cantor K., Miller R.: Identifying populations potentially exposed to agricultural pesticides using remote sensing and a geo­graphic information system. Environ. Health Perspect. 108: 5-12 (2000)

33. Gammon M., Wolff M., Neugut A., Eng S., Teitelbaum S., Brittn J., et al.: Environmental toxins and breast cancer on Long Island II. Organochlorine compound levels in blood. Cancer Epidemiol. Biomark. Prev. 36: 636-46 (2002)

34. Negri E., Bosetti C., Fattore E., La Vecchia C.: Envi­ronmental exposure to polychlorinated biphenyls (PCBs) and breast cancer: a systematic review of the epidemiol­ogical evidence. Eur. J. Cancer Prev. 12: 509-516 (2003).

35. Rusiecki J., Holford T., Zahm S., Zheng T.: Polychlori­nated biphenyls and breast cancer risk by combined es­trogen and progesterone receptor status. Eur. J. Epide­miol. 19: 793-801 (2004)

36. Lopez-Cervantes M., Torres-Sanchez L., Tobias A., Lopez- Carrillo L.: Dichlorodiphenyldichloroethane burden and breast cancer risk : a meta-analysis of the epidemiol­ogical evidence. Environ. Health Perspect. 112: 207-214 (2004)

37. Dupont W., Page D., Parl F., Vnencak-Jones C., Plummer W., Rados M.: Long-term risk of breast cancer in women with fibropadenoma. N. Engl. J. Med. 331: 10-15 (1994)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
• Chemical Abstracts

• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr

 

Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.