Τόμος 30 (2012) – Τεύχος 3 – Άρθρο 5 – Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση – Volume 30 (2012) – Issue 3 – Article 5 – Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition


Τίτλος – Title

Μεταβολικό Σύνδρομο, Λιπώδης Ιστός και Φλεγμονή
Metabolic Syndrome, Fat Tissue and Inflammation

Συγγραφέας – Author

Κωνσταντίνος Λ. Παπαδόπουλος1, Βασίλειος Α. Κόκκας2, Παύλος Κ. Παπαδόπουλος1, Γεώργιος Κ. Σακαντάμης1
1Β΄ Καρδιολογική Κλινική, 2Α΄ Εργαστήριο Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, Θεσσαλονίκη, Ελλάς –
C.L.Papadopoulos1, B. Kokkas2, G. Sakandamis1, P.C. Papadopoulos1
Departments of 1st Pharmacology and 2nd Cardiology, Medical School, Aristotle University, Thessaloniki, Hellas

Παραπομπή – Citation

Παπαδόπουλος Κ. Λ., Κόκκας Β. Α., Παπαδόπουλος Π. Κ.,  Σακαντάμης Γ. Κ.: Μεταβολικό Σύνδρομο, Λιπώδης Ιστός και Φλεγμονή, Επιθεώρηση Κλιν. Φαρμακολ. Φαρμακοκινητ. 30: 201-218 (2012)
Papadopoulos C. L., Kokkas B., Sakandamis G., Papadopoulos P. C.: Metabolic Syndrome, Fat Tissue and Inflammation, Epitheorese Klin. Farmakol. Farmakokinet. 30: 201-218 (2012)

Ημερομηνία Δημοσιευσης – Publication Date
2 Δεκεμβρίου 2012 – 2012-12-02
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language

Ελληνικά – Greek

Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
Λέξεις κλειδιά – Keywords
Μεταβολικό σύνδρομο, λιπώδης ιστός, φλεγμονή
Metabolic syndrome, fat tissue, inflammation
Λοιποί Όροι – Other Terms

άρθρο επισκόπησης, ινσουλίνηαντίσταση στην ινσουλίνη, αθηροθρόμβωση, καρδιοαγγειακό σύστημα, Ανοσιακό Σύστημα, Ενδοκανναβινοειδές Σύστημα, υποδοχείς των πολλαπλασιαστών των υπεροξυσωματίων, μεταβολισμός των γλυκοκορτικοειδών, βιταμίνη D, αγγειότροπος φλεγμονή
review article, insulin, insulin resistance, Cardiovascular System,immune system, endogenous cannavinoid system, endogenous opiate system, adrenergic system, PPARs receptors, glycocorticoid metabolism, vitamin D, angiotropic inflammation

Περίληψη – Summary

Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται η ευρέως αποδεκτή έννοια του μεταβολικού συνδρόμου με συνήθη έκφραση την αντίσταση στην ινσουλίνη και στην έκκριση φλεγμονογόνων παραγόντων. Η φλεγμονή διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στις διαδικασίες της αθηροθρομβώσεως των οποίων η εντόπιση καθορίζεται από τοπικούς παράγοντες, ενώ η έκταση και η ταχύτητα αναπτύξεως επηρεάζονται από ποικίλους προδιαθεσικούς παράγοντες. Προϊόντα της φλεγμονής προκαλούν αντίσταση στην ινσουλίνη εκ της οποίας επωφελείται η ενεργειακή και δομική τροφοδότηση των κυττάρων που μετέχουν στη φλεγμονή. Η αντίσταση στην ινσουλίνη είναι εκλεκτική και αφορά βιοχημικές δραστηριότητες που, μεταξύ άλλων, σχετίζονται με το μεταβολισμό της γλυκόζης στα εξαρτημένα από την ινσουλίνη κύτταρα για τη λειτουργία αυτή.. Εξαιρούνται οι αυξητικές δραστηριότητες που μάλιστα ενισχύονται, επί αντιστάσεως στις προηγούμενες και, όταν είναι καταχρηστικές, είναι επιζήμιες για το καρδιοαγγειακό σύστημα. Ο λιπώδης ιστός σχετίζεται και φυλογενετικώς με το Ανοσιακό Σύστημα, μετέχων δε του μεταβολικού συνδρόμου συμβάλλει στην έκκριση φλεγμονογόνων κυτταροκινών. Την αντίσταση στην ινσουλίνη, τη διάσπαρτη φλεγμονώδη διαδικασία των αγγείων και τη λιποσύνθεση ελέγχουν διάφοροι μηχανισμοί μεταξύ των οποίων ανεσκοπήθηκαν το Ενδοκανναβινοειδές Σύστημα, οι υποδοχείς των πολλαπλασιαστών των υπεροξυσωματίων και ο τοπικός μεταβολισμός των γλυκοκορτικοειδών στο λιπώδη ιστό στα πλαίσια εξετάσεως συνδυασμένων αντιφλεγμονωδών και λιποαναβολικών διαδικασιών. Τέλος, παρουσιάζεται η ένδεια βιταμίνης D ως παράδειγμα αναστρέψιμης αγγειοτρόπου φλεγμονής

Τhe relationship between the fat tissue, the inflammation and the metabolic syndrome,  by means of the broad acceptance of such term, is presented in this review article. Inflammatory products induce an insulin resistance which in turn favors, by means of nutrition, the activity and the structure of the cells that participate in the inflammatory process. Fat tissue, having a genetic relationship with the immune system, participates in the manifestation of the metabolic syndrome by contributing to the secretion of inflammatory cytokines. Insulin resistance, blood vessels inflammatory processes and lipid synthesis are controlled by a variety of mechanisms. Such mechanisms like the endogenous cannavinoid system, the endogenous opiate system, the adrenergic system, PPARs receptors and the local glycocorticoid metabolism in the fat tissue were reviewed in an attempt to demonstrate combined anti-inflammatory and lipoanabolic procedures. Finally, the example of vitamin D deficiency as the reason of a reversible angiotropic inflammation was analyzed.

Αναφορές – References
1. Levine T., Levine A. (eds):  Metabolic Syndrome and Cardiovascular Disease. Saunders-Elsevier, 2006
2. Reaven G., Laws A. (eds): Insulin Resistance. Humana Press, Totowa, N. Jersey, 1999
3. Ravussin E., Klimes I., Seböková E., Howard B.V.: Lipids and Insulin Resistance. What we’ve learned at the Fourth International Smolenice Symposium. Ann. N. Y. Acad. Sci. 967: 576-580 (2002)
4. W. Bays H.E.: Adipopathy. JACC 57: 2061-2473 (2011)
5. Colhoun H.: The big picture on obesity and insulin resistance. JACC 40: 944-945 (2002)
6. Furtado L., Somware R., Sweene G., et al.: Activation of glucose transporter GLUT4 by insulin. Biochem. Cell Biol. 80: 569-578 (2002)
7. Hsueh W., Quinones W.: Role of endothelial disfunction in insulin resistance. Am. J. Cardiol. 92: 10J-17J (2003)
8. Loscalzo J. (ed): Molecular Mechanisms of Atherosclerosis. Taylor and Francis, London and N. York, 2005
9. Κόκκας Β., Παπαδόπουλος Κ.Λ.: Μοριακή Φαρμακολογία της Φλεγμονής με αναφορές στο Καρδιαγγειακό Σύστη-μα. Ιατρικές και Επιστημονικές Εκδόσεις Σιώκη, Θεσσαλο-νίκη, 2006
10. Fuster V., Rose R., Topol E. (eds): Atherosclerosis and Coronary Artery Disease. Lippincott-Raven, Philadelphia, 1996
11. Chien K. (ed): Molecular Basis of Cardiovascular Disease. Saunders, 2004
12. Runge M., Patterson C. (eds): Principles of Molecular Cardiology. Humana Press, Totowa, N. Jersey, 2005
13. Λευκός Ν.: Ενδοθήλιο και Καρδιαγγειακές Παθήσεις. University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 2000
14. Κόκκας Β., Παπαδόπουλος Κ.Λ.: Μοριακή Φαρμακολογία του Αγγειακού Τόνου. Ιατρικές και Επιστημονικές Εκδόσεις Σιώκη, Θεσσαλονίκη, 2008
15. Avignon A., Monnier L.: Insulinosensiblite et situations de stress. Diabetes Metab. 27: 233-238 (2001)
16. Grimble R.: Inflammatory status and insulin resistance. Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care 5: 551-559 (2002)
17. Khovidhunkit W., Memon R., Faingold K., et al.: Infection and inflammation induced proatherogenic changes of lipoproteins. J. Infect. Dis.181: S462-S472 (2000)
18. Pond C., Mattachs C.: The source of fatty acids incorporated into the proliferating lymphoid cells in immunestimulated lymph nodes. Br. J. Nutr. 89: 375-383 (2003)
19. Brunzell J., Hokanson J.: Dyslipidemia of central obesity and insulin resistance. Diabetes Care 22(Suppl. 3): C10-C13 (1999)
20. Pinkley J., Stefhouwer C., Coppack S., et al: Endothelial dysfunction. Cause of the insulin resistance syndrome. Diabetes 46(Suppl.2): S9-S13 (1997)
21. Weisberg S.P., McCann D., Desai M., et al.: Obesity is associated with macrophage accumulation in adipose tissue. J. Clin. Invest. 112: 1796-1808 (2003)
22. Dandona P., Ghanim H.: An inflammatory tale from 3 fatty depots. JACC 58: 256-257, (2011)
23. Farb M.G., Bigornia S., Mott M., et al.: Reduced adipose tissue. Inflammation represents an intermediate cardiometabolic phenotype in obesity. JACC 58: 232-237 (2011)
24. Virdis A., Santini F., Colucci R., et al.: Vascular generation of tumor necrosis factor-α reduces nitric oxide availability in small artries from visceral fat of obese patients JACC 58: 238-2047 (2011)
25. Bourlier V., Zakaroff-Girard A., Miranville A., et al.: Remodeling phenotype of human subcutaneous adipose tissue macrophages. Grailatia 117: 806-815 (2008)
26. Blakenberg S., Rapprecht H., Poirier O., et al.: Plasma concentrations and genetic variation of matrix metalloproteinase 9 and prognosis of patients with cardiovascular disease. Circulation 107: 1579-1585 (2003)
27. Nishimura S., Manabe I., Nagushaki M., et al.: In vivo imaging in mice reveals local cell dynamics and inflammation in obese adipose tissue. J. Clin. Invest. 118: 710-721 (2008)
28. Grenskin A., Khavandi K., Withers S., et al.: Local inflammation and hypoxia abolish the protective anticontractile properties of perivascular fat in obese patients. Circulation 119: 1661-1670 (2009)
29. Apovian C., Bigornia S., Mott M., et al.: Adipose macrophage infiltration is associated with insulin resistance and vascular endothelial dysfunction in obese subjects. Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol. 28: 1654-1659 (2008)
30. Ouchi N., Higuchi A., Ohashi K., et al.: Sfrp5 an anti-inflammatory adipokine that modulates dysfunction in obecity. Science 329: 454-457 (2010)
31. Masi A., Bijlsma W., Cutolo M., et al.: Neuroendokrine, immunologic and microvascular systems interactions in rheumatoid arthritis. Semin. Arthr. Rheum 29: 65-81 (1999)
32. Masi A., DaSilva J., Cutola M.: Pertubations of the hypothalamic pituitary gonadal axis in rheumatoid arthritis. In: ICChikanze (ed) Neuroendocrine Immune Mechanisms of Rhematoid Diseases. Ballieres Clin. Rheumatol. 10: 295-331 (1996)
33. Wilder R., Elenkov I.: Hormonal regulation of TNF-α, Il-2 and Il-10 production by activated macrophages. Ann. NY Acad. Sci. 876: 14-31 (1999)
34 Chrousos G.P.: The stress response and immune function on clinical implications. In Conti A. et al (eds) Neuroimmunomodulation. Ann. NY Acad. Sci. 917:38-678, (2000)
35. Elenkov I., Papanikolaou D., Wilder R., et al.: Modulatory effects of glycocorticoids and catecholamines on human inteleukin-12 and interleukin-10 production. Proc. Assoc. Am. Physiol. 108: 374-381 (1996)
36. Scauenstein K., Felsner P., Rinner I., et al.: In vivo neuromodulation by peripheral adrenergic and cholinergic agonists in rat and mouse models. Ann. NY Acad. Sci. 917: 618-627 (2000)
37. Hirata Y., Tabata M., Kurobe H., et al.: Coronary atherosclerosis is associated with macrophage polarization in epicardial adipose tissue. JACC 58: 248-255 (2011)
38. Goldfine A., Fonseca V., Jablonskik A., et al.: The effects of salsalate on glycemic control in patients with type 2 diabetes: a randomized trial. Ann. Intern. Med. 152: 346-357 (2010)
39. Mantovani A., Garlonda C., Locatti M.: Macrophage diversity and polarization in atherosclerosis. Arterioscler. Thromb. Vasc. Biol. 29: 1419-1423 (2009)
40. Wildaman R., Muntner P., Reynolds Κ., et al.: The obese without cardiometabolic risk factor clustering and the normal with cardiometabolic riskfactor clustering (NHANES 1999-2004). Arch. Intern. Med. 168: 1617-1624, (2008)
41. Meyers R. (ed): Immunology. Villey-VCH Verlag GmbH and Co KG2A, Weinheim, 2007
42. Male D., Brostoff J., Roth D., et al. (eds): Immunology. Mosby-Elsevier, 2006
43. Chiorazzi N., Lahita R.G., Capra J.D., Ferrarini M., Zabriskie J.: Immune Mechanisms and Disease. Ann. N.Y. Acad. Sci. 987: 9-14 (2003)
44. Kelley D.E., Goodpaster B., Wing R.R., et al.: Skeletal muscle fatty acid metabolism with insulin resistance, obesity and weight loss. Am. J. Physiol. 277: E130-E141 (1999)
45. Bjorntorp P., Brodoff B. (eds). Obesity. Lippincott Co, Philadelphia, 1992
46.  Ditschuneit H., Gries F., Hauner H., et al. (eds): Obesity in Europe 93. John Libbey, London, 1993
47. Pasquali R., Vicennati V.: Activity of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis in different obesity phenotypes. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 24: S47-S49 (2000)
48. Wahrenberg H., Lonnquist F., Amer P.: Mechanisms underlying regional differences in lipolysis in human adipose tissue. J. Clin. Invest. 84: 458-467 (1989)
49. Jensen M.D.: Adrogen effect on body composition and fat metabolism. Mayo Clin. Proc. 75: S65-S69 (2000)
50. Lima N., Cavaliere H., Knobel M., et al.: Decreased androgen levels in massively obese men may be associated with impaired function of the gonadostat. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 24: 1433-1437, (2000)
51. Rebuffé-Scrive M., Lönnoroth P., Märin P., et al.: Regional adipose tissue in men and postmenopausal women. Int. J. Obes. 11: 347-355, (1987)
52. Rebuffé-Scrive M., Bjömtorp P.: Regional adipose tissue in men. In: (Vague J. et al. eds): Metabolic Complications of Human Obesities. Pp. 149-159, Elsevier Sciences Publishers, Amsterdam, 1985
53. Rebuffé-Scrive M., Anderson B., Olbe L., et al.: Metabolism of adipose tissue in intraabdominal depots of nonobese men and women. Metabolism 38: 453-457 (1989)
54. Cutolo M., Villaggio B., Foppiani L., et al.: The hypothalamic-pituitary-adrenal and gonadal axes in rheumatoid arthritis. Ann. NY Acad. Sci. 917: 835-843 (2000)
55. Jacobson J.: Gonadotropin-Releasing Hormone and G proteins. Ann. NY Acad. Sci. 917: 809-818 (2000)
56. Yirmiya R., Pollask Y., Morag M., et al.: Illness, cytokines and depression. Ann. NY Acad. Sci. 917: 478-487 (2000)
57. Muller N., Riedel M., Gruber R., et al.: The immune system and schizophrenia. In Conti A. et al (eds) Neuroimmunomodulation. Ann. NY Acad. Sci. 917: 456-467 (2000)
58. Κirkham Τ.: Cannabinoids and appetite. Craving and food pleasure. Int. Rev. Psych. 21: 163-171 (2009)
59. Chen R., Huang R., Shen C., et al: Synergistic effect of cannabinoid inverse agonist AM251 and opoiod antagonist nalmefene on food intake in mice. Brain Res. 999: 227-230 (2004)
60. Scharz H., Blancs F., Lotz M.: Anandamide. J. Neyroimmunol. 55: 107-115, (1994)
61. Burstein S., Zurier R.: Cannabinoids, endocannabinoids and related analogs in inflammation. AAPS J. 11: 109-119 (2009)
62. Fimiani C., Liberty T., Aquirre A., et al.: Opiate, cannabinoid, and eicosanoid signaling converges on common intracellular pathways nitric oxide coupling. Prostaglandins Other Lipid Mediat. 57:  23-34 (1999)
63. Klein T., Newton C., Larsen K., et al.: The cannabinoid system and immune modulation. J. Leukoc. Biol. 74: 486-496 (2003)
64. Yirmya R.: Behavioral and physiological effects of immune activation. Curr. Opin. Psychiatry 10: 470-476, (1997)
65. Majer SP., Watkins LR.: Cytokines for psychologists. Psychol. Rev. 105:83-107 (1998)
66. Mosman TR., Sad S.: The expanding universe of T-cell subsets. Immunol. Today 17: 138-146 (1996)
67. Kavelaare A., Heijner C.: Expression of preproenkephalin mRNA and production and secretion of enkefalins by human thymocytes. In: Conti A. et al (eds) Neuroimmunomodulation. Ann. NY Acad. Sci. 917:778-783, (2000)
68. Offermanns S., Rosental W. (eds): Encyclopedic Refference of Molecular Pharmacology. Springer, 2004
69. Κόκκας Β., Παπαδόπουλος Κ.Λ.: Θέματα Μοριακής Φαρμα-κολογίας του Καρδιαγγειακού Συστήματος. Εκδόσεις Ροτόντα, Θεσσαλονίκη, 2011
70. Jablonski K, Chonchol M., Pierre G., et al: 25-Hydro-xyvitamin D deficiency is associated with inflammation-linked vascular endothelial dysfunction in middle-aged and older adults. Hypertension 57: 63-69 (2011)
71. Equils O., Naiki Y., Shapiro A., et al.: 1,25-dihydro-xyvitamin D inhibits lipopolysaccharide-induced immuno-activation in human endothelial cells. Clin. Exp. Immunol. 57: 63-69 (2006)

Online ISSN 1011-6575

Άρθρα Δημοσιευμένα σε αυτό το Περιοδικό Καταχωρούνται στα:
Chemical Abstracts

Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Articles published in this Journal are Indexed or Abstracted in:
• Chemical Abstracts
• Elsevier’s Bibliographic Databases: Scopus, EMBASE, EMBiology, Elsevier BIOBASE
SCImago Journal and Country Rank Factor

Άρθρα Δημοσιευμένα στην Επιθεώρηση Κλινικής Φαρμακολογίας και Φαρμακοκινητικής-Ελληνική Έκδοση
Articles Published in Epitheorese Klinikes Farmakologias και Farmakokinetikes-Greek Edition

Συντακτικη Επιτροπή-Editorial Board

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ – ANNUAL SUBSCRIPTION
Γλώσσα Πλήρους Κειμένου –
Full Text Language
Ελληνικά – Greek
Παραγγελία – Αγορά –
Order – Buy
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
pharmakonpress[at]pharmakonpress[.]gr
Προσθέστε στους σελιδοδείκτες το μόνιμο σύνδεσμο.

Τα σχόλια είναι απενεργοποιημένα.